Doelenboom

We zien de negatieve effecten van klimaatverandering duidelijk in de stad: er zijn plekken waar het in de zomer erg heet wordt en er zijn straten met wateroverlast na een stortbui. We bereiden ons hierop voor en stellen structureel extra geld beschikbaar om uiterlijk in 2050 als stad klimaatbestendig te zijn. We benutten de kansen in de woondealgebieden (Winkelsteeg en Stationsomgeving) en implementeren een klimaatadaptatiestrategie, die we in de eerste helft van 2023 aan de gemeenteraad aanbieden. Ook stellen we het biodiversiteitsplan vast om de belangrijke waarden op gebied van groen en soorten te beschermen, te behouden en te versterken.

Om de negatieve effecten van klimaatverandering op te vangen, hebben we samen met waterschap Rivierenland, de provincie Gelderland en de gemeenten in de regio Maas en Waal en het Rijk van Nijmegen een Regionale Adaptatiestrategie (RAS) en een Regionaal Uitvoeringsprogramma opgesteld. Afgelopen jaar hebben we de effecten van klimaatverandering in de stad in beeld gebracht. Dit vormt samen met de Omgevingsvisie de grondslag voor onze aanpak voor een klimaatbestendige stad. We werken aan een klimaatadaptatiestrategie om de consequenties van hevige regenval, droogte en hittestress het hoofd te kunnen bieden. We richten ons hierbij op maatregelen op het gebied van groen, waterberging, ruimtelijke projecten en beheer. Tegelijkertijd werken we samen met partners en inwoners aan campagnes om mensen bewust te maken van de gevolgen van klimaatverandering en nemen we concrete maatregelen om het infiltreren van water en het vergroenen van de omgeving te bevorderen.

• De activiteit sluit aan bij de Uitvoeringsagenda Duurzaamheid
• De activiteit sluit aan bij de Regionale Adaptatiestrategie
• De activiteit sluit aan bij de Nijmeegse Omgevingsvisie
• De activiteit sluit aan bij het Gemeentelijk Rioleringsplan 2017 - 2023

• We geven uitvoering aan het Regionaal Uitvoeringsprogramma.
• We stellen een strategie en uitvoeringsplan vast voor klimaatadaptatie. Hiermee maken we duidelijk welke gebieden prioriteit hebben en wat we doen om de negatieve effecten op te vangen.
• Klimaatbestendigheid is een vast uitgangspunt bij ruimtelijke projecten en beheer, door onder andere te kiezen voor meer groen, meer schaduw en betere waterberging.
• We motiveren bewoners, corporaties, scholen, instellingen en ondernemers om hun private ruimtes te vergroenen en klimaatadaptief in te richten, onder andere via de campagne “Operatie Steenbreek”.  
• We maken bewoners bewust van de effecten van klimaatverandering en het belang van duurzaamheid door bij te dragen aan de programmering van de Bastei en het aanbod van Natuur- en Milieueducatie.

Voldoende groen in de stedelijke omgeving heeft talloze voordelen voor inwoners, planten en dieren in de stad. We willen het groen in de stad behouden, versterken en beschermen door een visie en actieplan op te stellen voor de biodiversiteit. Ook planten we nog meer bomen in de stad. We letten daarbij ook op de nabijheid en bereikbaarheid van het groen voor onze inwoners en geven daarbij prioriteit aan de vergroening van stenige gebieden in de stad. We zetten in op een duurzaam watersysteem, op het beter laten infiltreren van hemelwater en het vergroenen van de omgeving. We kiezen waar mogelijk voor minder verharding. We stellen extra budget beschikbaar voor creatieve oplossingen in de openbare ruimte en op bedrijventerreinen. Dit stemmen we zoveel mogelijk af op het natuurlijk systeem, waardoor we de biodiversiteit bevorderen en de bodem verbeteren.

• De activiteit sluit aan bij de Uitvoeringsagenda Duurzaamheid
• De activiteit sluit aan bij de Regionale Adaptatie Strategie
• De activiteit sluit aan bij het Bomenplan Nijmegen
• De activiteit sluit aan bij de Nijmeegse Omgevingsvisie

• We stellen een visie op en een bijbehorend actieplan voor de biodiversiteit en voeren dit uit.
• We geven uitvoering aan de Uitvoeringsagenda Bomen 2022-2026, onder andere door het planten van 625 extra bomen per jaar, en komen met een plan om dit uit te breiden naar 1000 nieuwe bomen per jaar.
• We ontwikkelen en implementeren een toolbox natuurinclusief bouwen voor de hele stad.
• We zorgen voor toekomstbestendige parken, kloostertuinen en landgoederen.
• We ontwikkelen een groenprotocol voor het op sterkte brengen en houden van de water- en groenstructuur in verband met inbreiding van de stad.
• We verbeteren de openbare en private groene leefomgeving samen met bewoners, bedrijven en betrokken organisaties. We ondersteunen hen bij groene initiatieven en handelen meldingen en klachten af.  
• We helpen bewoners om hun eigen terrein te vergroenen en klimaatbestendig in te richten, bijvoorbeeld door de succesvolle campagnes van Operatie Steenbreek voor te zetten en  regenpijpen af te koppelen.
• We evalueren de subsidieregeling voor groendaken en verbeteren deze als dat nodig is.   
• We doen een voorstel voor regels in het omgevingsplan om afdekken met verharding als standaard saneringsaanpak op specifieke plekken te beperken.

Om het groen in de stad te behouden en te versterken, zorgen we voor voldoende grondverbetering. We werken met klimaatbestendig en inheems groen. Zo bevorderen we de biodiversiteit in de stad. We gaan het groenbeheer en maaibeleid op plekken met potentie ook steeds meer ecologisch insteken. Daardoor lijdt het groen minder door droogte, vermindert de vatbaarheid voor ziekten en plagen en wordt de openbare ruimte steeds aantrekkelijker. We zorgen ten slotte voor betere verbindingen van het groen in de stad met natuurgebieden in de omgeving. Dit vergroot de migratiekansen voor dieren en de belevingswaarde voor mensen.

• De activiteit sluit aan bij de nota Evaluatie ecologisch groenbeheer, de Nota maaibeheer, de concept Nota beplantingenbeheer en de Nota poelenbeheer.
• De activiteit sluit aan bij het Bomenplan Nijmegen en de Uitvoeringsagenda Bomen
• De activiteit sluit aan bij de nog vast te stellen gemeentelijke visie biodiversiteit

• We beschermen de natuur in onze stad zo goed mogelijk en betrekken daarbij de adviezen van onze natuurpartners en maken gebruik van de wettelijke regelingen.
• We stellen een Beheervisie Nijmeegse Stadsbosjes op met het Instituut voor Natuureducatie en duurzaamheid (IVN) en vele bewoners.
• We onderhouden onze bomen en ons openbaar groen en voeren periodiek boomveiligheidscontroles uit om aan onze zorgplicht te voldoen.
• We beheren ons groenareaal digitaal en verwerken wijzigingen hierin.
• We onderhouden oevers van openbaar water, siervijvers, poelen en sloten op doelmatige en sobere wijze in samenwerking met het waterschap.
• We onderhouden de gazons, plantsoenen, parken, bossen en natuur in onze stad op een zo veel mogelijk ecologisch verantwoorde manier. We werken hierbij zoveel mogelijk met inheems en gifvrij plantgoed.
• We bestrijden invasieve exoten, waar mogelijk samen met bewoners en instanties.
• We doen een voorstel voor regels in het omgevingsplan waarmee we bij bodemsaneringen rekening houden met de biodiversiteit.

We streven naar een vitale, veilige en gezonde stad, waarin het aantrekkelijk is om te wonen, werken en verblijven. Wetten en regels helpen om gezond en veilig te kunnen leven. Gezonde luchtkwaliteit, een gezond geluidsniveau en goede bodemkwaliteit zijn hierbij belangrijk. Daarnaast zijn we als gemeente eigenaar en beheerder van een intensief gebruikte openbare ruimte, zowel boven als onder de grond. Hiermee zullen we rekening moeten houden bij ruimtelijke ontwikkelingen en beheer in de stad. Het onderhoud van kapitaalgoederen (groen, riolering, afwatering en speelvoorzieningen) is ten slotte van groot belang voor het functioneren van de openbare ruimte, onder meer op het gebied van veiligheid, leefbaarheid, gezondheid, mobiliteit, aangezicht en recreatie.

Het Gemeentelijk Rioleringsplan Nijmegen (GRP) is het beleidskader voor onze taken op het gebied van afvalwater, hemelwater, oppervlaktewater en grondwater. Vanuit dit GRP werken we verder aan ons integraal beleid voor de uitvoering en duurzame ontwikkeling van onze gemeentelijke watertaken. De hoofddoelen van onze wettelijke gemeentelijke watertaken zijn het beschermen van de volksgezondheid, bijdragen aan een leefbare woonomgeving en het beschermen van het milieu. De kaders van de wet bodembescherming ten aanzien van de grondwaterkwaliteit verdwijnen onder de Omgevingswet. De provincie voert regie op de grondwaterkwaliteit op basis van de Kaderrichtlijn Water en de Grondwaterrichlijn. De focus voor oppervlaktewater is om te voldoen aan de gestelde normen binnen de Kaderrichtlijn Water.

• De activiteit valt binnen het Gemeentelijk rioleringsplan 2017 - 2023
• De activiteit sluit aan bij de Kaderrichtlijn Water

• We evalueren het GRP en benutten de resultaten voor een doelmatig beheer en duurzame ontwikkeling van de infrastructuur voor onze watertaken.
• We leggen infrastructuur en voorzieningen aan die behoren tot  de gemeentelijke watertaken op nieuwe en bestaande bebouwing.
• We reinigen, inspecteren, beoordelen en voeren onderhoud uit en verbeteren hierdoor het functioneren van stelsels of systemen.
• We beantwoorden meldingen en klachten met een waterservicepunt.
• We ondersteunen de ODRN bij de behandeling van vergunning, toezicht en handhaving.
• We maken nieuw beleid voor de watertaken (waaronder het aanscherpen van de visie watertaken en het opstellen van ontwikkelingsperspectieven).
• We voeren de maatregelen uit die voortvloeien uit het Nationaal Bestuursakkoord Water.
• We geven voorlichting en communiceren over een veilig en verantwoord gebruik van de voorzieningen via een waterservicepunt en zoeken samenwerking met de Bastei.
• We beheren de verordening rioolheffing en verzorgen de inning van de rioolheffing bij woningen en niet-woningen.
• We beheren de verordening eenmalig rioolaansluitrecht, we verzorgen de inning van de rioolaansluitrechten en realiseren de aangevraagde eenmalige rioleringsaansluitingen.
• We evalueren de regels die de provincie stelt ten aanzien van de grondwaterkwaliteit en doen indien nodig een voorstel voor aanvullend gemeentelijk beleid onder de Omgevingswet.

We werken aan een opgeruimde en schone openbare ruimte, ook in het groen. Daarvoor reinigt Dar de groenvakken en meubilair volgens de afgesproken beeldkwaliteit van het betreffende gebied. Ook werken we met doelgerichte projecten, inzet van coaches, bewoners die graag participeren voor een schone stad en inzet van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt

• Reinigen op basis van beeldsystematiek. Dit wordt getoetst aan de hand van het (steekproefsgewijs) meten van de beeldkwaliteit.
• Aantal Meld&Herstel-meldingen over zwerfafval en fout aangeboden afval per jaar. We streven naar een groter bereik en meer meldingen om zwerfafval en fout aangeboden afval vaker en eerder te signaleren.

• We verlenen opdracht aan Dar om het groen, water en basismeubilair schoon te houden
• We verlenen opdracht aan Dar voor het organiseren en inzetten van Wijkhelden, assistent-wijkvegers en  Stichting Dagloon voor het opruimen van zwerfafval
• We verlenen opdracht aan Dar voor het inzetten van afvalcoaches waarmee we bewustzijn over zwerfafval bij bewoners willen vergroten.

We streven ernaar om van een aantal speelplekken in de wijk centrale, groene ontmoetingsplekken voor jong en oud te maken: groene sociale knooppunten waar gespeeld, gesport en gepraat kan worden. We verbinden dit aan onze doelstellingen op het gebied van onder andere groen, klimaatadaptatie en bodemkwaliteit. Ook op straatniveau kijken we hoe we de straten zo kunnen inrichten dat ontspannen en spelen dichtbij mogelijk zijn. We zorgen daarnaast voor een openbare ruimte die uitnodigt om in beweging te komen door het aanleggen van beweegroutes en aantrekkelijke wandelroutes. We doen dit in overleg met de bewoners. Bewoners kunnen in overleg met de gemeente ook zelf aan de slag gaan om een groen ontmoetingsplekje te realiseren en te onderhouden. Ten slotte onderhouden we waterobjecten die de leefomgeving aantrekkelijk maken om in te verblijven, zoals de bedriegertjes in de binnenstad. Ook bewaken we de waterkwaliteit van de watergangen, vijvers en plassen en communiceren hierover als daar aanleiding voor is.

• De activiteit sluit aan bij het beleidskader ‘Geef ze de (openbare)ruimte’
• De activiteit sluit aan bij de campagne Groen, gezond en in beweging
• De activiteit sluit aan de Regionale Adaptatiestrategie
• De activiteit sluit aan bij het Samenspeelakkoord van de Gemeente Nijmegen

• We realiseren groene sociale knooppunten in de wijk waar jong en oud met en zonder beperking kunnen spelen, bewegen en ontmoeten.
• We onderhouden sport- en speelvoorzieningen en ontmoetingsplekken in de openbare ruimte.  
• We onderhouden en beheren stedelijke en wijkspeeltuinen en kinderboerderijen. We inspecteren de kwaliteit van de speeltoestellen en valondergronden;
• We verwerken inspectieresultaten, wijzigingen en toevoegingen van speeltoestellen in onze areaalbestanden.
• We beheren en onderhouden waterobjecten zoals siervijvers, fonteinen en watergeefinstallaties voor groen en evenementen.
• We bewaken en communiceren in samenwerking met het waterschap over de waterkwaliteit van het stedelijke oppervlaktewater in het kader van de volksgezondheid.
• We ondersteunen initiatieven om te spelen, te sporten, te bewegen en te ontmoeten in de openbare ruimte zoals onder andere beweegroutes en calesthenics.
• We werken samen met scholen en wijkbewoners om schoolpleinen buiten schooltijden open te stellen voor de buurt.
• We bouwen aan een netwerk van organisaties en bedrijven op de thema's gezonde voeding en bewegen in de openbare ruimte. Dit doen we met de campagne Groen, Gezond en in Beweging. Hierin werken we samen met het Radboud Ziekenhuis en de GGD.          
• We doen onderzoek naar de kwaliteit van de bodem op speelplaatsen in de aandachtsgebieden waar lood verhoogd voorkomt in de bodem. Waar nodig voeren we maatregelen uit.

We zijn eigenaar van drie begraafplaatsen. In 2000 is het beheer en de exploitatie van deze begraafplaatsen overgedragen aan de Stichting Begraafplaatsen Nijmegen (SBN). De eisen en verplichtingen die samenhangen met het beheer en/of de exploitatie zijn opgenomen in een exploitatieovereenkomst. De gebouwen die op deze begraafplaatsen aanwezig zijn mogen worden gebruikt voor de exploitatie, maar het onderhoud ervan is de verantwoordelijkheid van de gemeente Nijmegen.

• Het onderhoud aan de gebouwen is opgenomen in het onderhoudsplan.

• We zorgen voor een wettelijk verantwoorde en kwalitatief goede rustplaats voor overleden bewoners.
• We onderhouden het vastgoed bij begraafplaatsen.

Vanuit onze duurzaamheidsdoelstellingen zetten we ons in voor kortere voedselketens en de productie van voedsel in lokale en regionale stadslandbouw. We faciliteren initiatieven uit de stad voor nieuwe voedselconcepten, groene schoolpleinen en schoolmoestuinen. Hierbij nemen we ook de sociale aspecten mee, zoals de Voedselbank, inzet van mensen met achterstand op de arbeidsmarkt en het vergroten van welzijn en gezondheid. We houden ten slotte ook rekening met de kwaliteit van de bodem.

• De activiteit sluit aan bij de Uitvoeringsagenda Duurzaamheid

• We stimuleren initiatieven op het gebied van stadslandbouw, volkstuinen, moestuinen en voedsel die bijdragen aan een duurzame productie van voedsel.
• We onderzoeken de mogelijkheden voor nieuwe voedsellandschappen met omringende gemeenten en kennisinstituten. Allereerst doen we dat voor de Kop van Malden.
• We nemen deel aan gezondheidsonderzoeken, die de relatie tussen groen, gezondheid en welzijn in beeld brengen.
• We onderzoeken de mogelijkheden voor een voedselloket dat voorlichting kan geven over de productie van gezond voedsel en stadslandbouw.
• We doen onderzoek naar de kwaliteit van de bodem in gemeentelijke moestuinen in de aandachtsgebieden waar lood verhoogd voorkomt in de bodem en nemen waar nodig maatregelen.
• We doen een voorstel voor regels in het omgevingsplan om bij functiewijziging naar moestuin/volkstuin of bij het vergroenen van schoolpleinen bodemonderzoek uit te voeren.

Omgevingslawaai is niet alleen hinderlijk, maar kan ook leiden tot stress en ziekte. Gelukkig is het in veel woonwijken van Nijmegen ’s avonds en ’s nachts relatief stil. We willen de hinder waar mogelijk beperken en terugdringen. Dat kan het beste door het omgevingslawaai aan te pakken bij de bron. Daarnaast zetten we in op het goed isoleren van woningen. Bij nieuwe plannen langs potentiële trillingsbronnen is het belangrijk dat er maatregelen worden getroffen die hinder en schade voorkomen. In de Omgevingswet wordt het geluidsbeleid overgedragen aan de gemeente. Als gemeente hebben wij de mogelijkheid om een eigen invulling te geven aan dit beleid. Wij zullen hiervoor voorstellen doen, waarbij we kiezen voor een gebiedsgerichte benadering.

• De activiteit sluit aan bij de Uitvoeringsagenda Duurzaamheid
• De activiteit geeft invulling aan het Actieplan Geluid 2018-2023

• We toetsen plannen aan wettelijke geluids- en trillingnormen en gemeentelijk beleid en adviseren over geluid bij evenementenvergunningen en ontheffingen bouwlawaai, zodat we keuzes kunnen maken die leiden tot minder hinder.
• We behandelen geluidsklachten en vragen over geluid en trillingen van verkeer, industrieterreinen en laagfrequent geluid.
• We toetsen trillinghinder aan de SBR (Stichting Bouwresearch) richtlijnen. Wij stemmen maatregelen bij nieuwbouw af aan de zwaarste toekomstscenario’s, zodat woningen voor lange tijd beschermd zijn. Bij trillinghinder in bestaande woongebieden dient er maatwerk in de oplossingsstrategie te zijn.
• We beheren geluidmodellen van de (spoor)wegen en industrieterreinen. Deze modellen worden up-to-date gehouden.
• We beheren en actualiseren beleidsstukken op het gebied van bouwlawaai, evenementengeluid, hogere waarden, festiviteitenregeling en het algemene geluidbeleid.
• We voeren gesubsidieerde gevelisolatieprojecten uit, waarbij we de geluidsisolatie bij oudere woningen verbeteren. Daar waar woningen niet in aanmerking komen voor gesubsidieerde isolatie kunnen wij als gemeente advies geven over de mogelijk te treffen maatregelen.

Schone lucht levert een belangrijke bijdrage aan een aantrekkelijke en gezonde stad. Met de uitvoering van zo'n dertig maatregelen willen we zorgen voor minder uitstoot van roet, fijnstof, benzeen en stikstofoxiden in de stad. Dit bevordert de luchtkwaliteit en gezondheid van de inwoners en bezoekers van Nijmegen. Geuroverlast is daarbij een belangrijk nieuw aandachtspunt. Bijzondere aandacht gaat daarbij uit naar het landelijk schone lucht akkoord (SLA) en de stikstofproblematiek. Dit zijn twee landelijke thema's die ook effect hebben op de ontwikkeling van onze stad en regio.

• De activiteit sluit aan bij de Uitvoeringsagenda Duurzaamheid
• De activiteit geeft invulling aan één van de maatregelen uit het Uitvoeringsprogramma luchtkwaliteit

• We adviseren bij ruimtelijke en stedenbouwkundige plannen, vertalen het luchtbeleid naar de Omgevingsvisie
• We nemen actief deel aan het Schone Lucht Akkoord en volgen de hierin gestelde doelstellingen;
• We voeren de maatregelen uit het Uitvoeringsprogramma Luchtkwaliteit uit·   
• Om te zorgen voor een schonere scheepvaart zetten we onder andere in op onze deelname aan Europese projecten zoals RH2INE.
• We onderzoeken we de mogelijkheden om de toegang van de havenbekkens voor vervuilende schepen te beperken en het gebruik van walstroom te bevorderen.
• We voeren pilots uit om de overlast door houtstook te verminderen.
• We informeren bewoners over de negatieve effecten van stoken en ontmoedigen dit door voorlichting en bewustwording.
• We dragen bij aan het verminderen van overlast van vervuilende brom- en snorfietsen met een nieuwe tranche van de subsidieregeling voor sloop en vervanging en het invoeren van milieuzones vanaf 2025
• We bereiden de invoering van drie zero emissiezones stadslogistiek voor, te weten in de binnenstad, Hof van Holland en campus Heijendaal.
• We voeren het meetplan voor Nijmegen West uit en werken hierbij nauw samen met de omgeving.
• In navolging van de inventarisatie van relevante bedrijven met luchtemissies, zorgen we samen met de ODRN voor een strikte handhaving, zodat bedrijven binnen de normen produceren. We doen dat met specifieke aandacht voor het toepassen van de Best Beschikbare Technieken (BBT)en de minimalisatieverplichting voor Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS)
• We starten met het opstellen van (gemeentelijk) geurbeleid
• We verkennen langs verschillende sporen een toekomstbestendige oplossing voor de locatie van de asfaltcentrale.
• We dragen bij aan een lokale aanpak met betrekking tot stikstofdepositie.

De kwaliteit van de bodem is belangrijk voor een vitale stad. We richten ons op het saneren bij verontreiniging, het maken van preventiebeleid en het geven van ruimtelijk advies. Daarnaast werken we aan het verbeteren van de vitaliteit van de bodem. Die wordt namelijk kwetsbaarder door de klimaatverandering. We realiseren ons dat de ondergrond veel raakvlakken heeft met andere programma's. De opgaven die we als stad hebben leiden vaak tot een nog intensiever gebruik van de ondergrond. Dat betekent dat we functies in de ondergrond slim moeten combineren en hier zowel bij het ontwerp als beheer van de stad goed rekening mee houden.

• We inventariseren hoe we kunnen komen tot meer regie op de ondergrond.
• We bereiden ons voor op de Omgevingswet door alle locaties waar bodemverontreiniging tot risico's leidt vast te leggen in een besluit.
• We voeren een gebruikerstoets bouwen uit op bodemgevoelige locaties.
• We beoordelen nul- en eindsituatieonderzoeken, KWO-aanvragen (Gesloten systemen), saneringsplannen en graafwerkzaamheden.
• We werken beleid uit in het kader van het omgevingsplan voor actief bodembeheer, bodemsaneringen, toezicht op grondstromen, het vaststellen van bodemgevoelige locaties, etc.
• We adviseren en leveren input voor bestemmingsplannen, bij aan- en verkoop van gronden en bij (project)ontwikkeling in de openbare ruimte.
• We begeleiden saneringen en saneren als de bodemnorm wordt overschreden en zetten daarvoor indien nodig juridisch instrumentarium in.
• We beheren de milieuatlas.
• We stemmen processen af met ODRN en hebben afstemming met andere beleidsvelden, bijvoorbeeld ten aanzien van klimaatdoelen en behoud van het natuurlijk systeem.

Nijmegen kent een groot aantal bedrijven die vallen onder de Wet Milieubeheer. Veel van die bedrijven zijn gesitueerd op de verschillende grote industrieterreinen. Om de veiligheid van mens en de invloed op het milieu en het klimaat te waarborgen, geven we de ODRN opdracht om toe te zien op de wettelijke eisen door een goede vergunningverlening en een adequate aanpak voor toezicht en handhaving. We vinden dat bedrijven binnen de wettelijke normen moeten produceren. We blijven daar samen met de ODRN strikt op toezien en stellen daarvoor extra middelen beschikbaar. Daarnaast zetten we het in 2021 uitgerolde monitoringssysteem voor luchtkwaliteit rondom Nijmegen-West en Weurt voort.

• De activiteit sluit aan bij het beginsel van vergunningverlening en toezicht
• De activiteit sluit aan bij de uitvoering van enkele SLA-maatregelen

• We geven opdracht aan de ODRN om toe te zien op een strikte naleving van wet en regelgeving, waardoor bedrijven over een actuele vergunning beschikken, binnen de normen produceren en de Best Beschikbare Technieken toepassen.
• We stellen structureel extra middelen beschikbaar om te borgen dat de ODRN voor de milieutaken kan voldoen aan ons gemeentelijke beleid op het gebied Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving.  
• We voeren een impactanalyse uit om de sturing op output te verbeteren.
• Tenslotte blijven we adviseren bij gebiedsvisies en ruimtelijke ontwikkelingen van bedrijven en bedrijfsterreinen.

De preventie en bestrijding van plaagdieren is verankerd in de Wet publieke gezondheid. De wet bepaalt dat de gemeente verantwoordelijk is voor de volksgezondheid bij het optreden van dierplagen. In gevallen waarin deze optreden moeten we als gemeente nader onderzoek uitvoeren (bijvoorbeeld door inspectie van de riolen) en in ernstige gevallen zelf handelend optreden. Met name ratten kunnen risico’s voor de volksgezondheid met zich meebrengen. In elke stad komen ratten voor, dus ook in Nijmegen. Daarom is het beheersen en bestrijden van ratten in de openbare ruimte een wettelijke taak van de gemeente

- De activiteit sluit aan bij het Bouwbesluit
- De activiteit sluit aan bij de Wet Publieke gezondheidszorg
- De activiteit sluit aan bij de Wet Natuurbescherming

- We zien toe op de naleving van de voorschriften van de bouwverordening over ongedierte, reinheid en preventie. in geval van overtreding treden we handhavend op.
- We stellen een beleidsnotitie plaagdierenbeheer op waarbij omschrijvingen van algemene acceptatiegrenzen de rode draad vormen. De Integrated Pest Management (IPM) definitie en werkwijze ligt hieraan ten grondslag.
- We bestrijden en waar mogelijk voorkomen, in samenwerking met de belangrijkste stakeholders uit de stad, de aanwezigheid van plaagdieren (zoals ratten, kakkerlakken en faraomieren) ten gunste van de volksgezondheid

Wij willen een circulaire stad zijn waarin we energie, water en andere grondstoffen niet verloren laten gaan, maar zoveel mogelijk behouden en zo efficiënt mogelijk hergebruiken. Waar mogelijk sluiten we kringlopen en voorkomen we afval en verspilling door het maximaliseren van de waarde van grondstoffen en producten. Vanuit onze wettelijke zorgplicht kunnen wij voor de huishoudelijke afvalstromen hier direct op sturen. Ons afvalbeleidsplan is daarbij leidend. Voor de bedrijfsmatige afvalstromen is onze rol stimulerend, ondersteunend en faciliterend. Om onze andere circulaire ambities te realiseren, zetten we in op nieuwe businesscases, verdienmodellen en andere vormen van ketensamenwerking. Ook streven we naar zoveel mogelijk hergebruik van grond. Onze visie en aanpak hebben we vastgelegd in het Ambitiedocument Rijk van Nijmegen Circulair, waarin we ons richten op de maakindustrie, de bouw, de zorg en de afvalsector. We willen hierbij zelf het goede voorbeeld geven en initiatiefnemers ondersteunen. In de bouw kiezen we vaker voor houtbouw en minder voor beton. Dit is landelijk nog een redelijk nieuw thema en kost veel geld. Via ons opdrachtgeverschap kunnen we in de bouw en infrastructuur toch al wat stappen zetten. Dit is ook nodig voor een toekomstbestendige economie en verstedelijking. Samen met de regio willen we circulair bouwen versnellen en initiatieven ondersteunen die bijdragen aan een duurzame grond-, weg- en waterbouw.

Gemeenten hebben de wettelijke zorgplicht voor de gescheiden inzameling en milieuhygiënische verwerking van huishoudelijk afval. Om hier invulling aan te geven is in Nijmegen een uitgebreide inzamelstructuur ontwikkeld. Hiermee ontzorgen we onze inwoners, behalen we een hoge mate van hergebruik en dragen we bij aan een schone stad. Dar NV voert deze activiteiten uit. In een jaarlijkse overeenkomst leggen we activiteiten vast waarbij we streven naar zo laag mogelijke maatschappelijke kosten. Gedurende het hele jaar werken we samen met Dar aan een continue verbetering en optimalisatie van de inzamelstructuur.

• De inzamelfrequenties en -voorzieningen en de toegankelijkheid van de milieustraten worden uitgevoerd conform de afspraken zoals vastgelegd in de overeenkomst met Dar
• Herbruikbare afvalstromen worden milieuhygiënisch zo hoogwaardig mogelijk verwerkt
• De activiteit sluit aan bij het afvalbeleid ‘Creatief met afval’

• We organiseren de gescheiden inzameling van restafval, GFT, plastic+, oud papier, luiers, grof restafval en vier herbruikbare grof afvalstromen: kringloopgoederen, glas, textiel en medicijnen en injectienaalden bij apothekers.
• We exploiteren milieustraten, waar onze inwoners hun huishoudelijk afval gescheiden kunnen afgeven.
• We zetten in op een betere afvalscheiding en het tegengaan van verspilling door communicatie, educatie en de inzet van afvalcoaches. Waar nodig zetten wij in op handhaving.
• We beheren de Verordening Reinigingsheffingen en verzorgen de inning van de afvalstoffenheffing.
• We geven Dar opdracht om bij alle Nijmeegse huishoudens een keer per jaar gratis het grofvuil op te halen
• We beheren de NEDvang-gelden. Dit is een vergoeding die we ontvangen voor de inzameling van verpakkingsafval.

Dankzij het principe van “de vervuiler betaalt” behalen we in de huidige inzamelstructuur een hoge mate van hergebruik. Met de verdere uitrol van de gescheiden inzameling van luiers verwachten we onze eerdere doelstelling van 75% afvalscheiding te halen. In het te ontwikkelen afvalbeleidsplan zetten we de lijnen uit om aan te sluiten bij de nieuwe landelijk geformuleerde doelstellingen. Waarbij er naast een focus op afvalscheiding, ook aandacht moet zijn voor kwaliteit van het ingezamelde afval. We willen deze doelen bereiken door het serviceniveau voor het aanbieden en inzamelen van herbruikbare afvalstromen te vergroten en dat voor restafval te verlagen.

• De activiteit sluit aan bij het afvalbeleid ‘Creatief met afval’.
• Voor 2025 streven we naar 90% afvalscheiding van het huishoudelijk afval en 30 kg restafval per inwoner per jaar.

• We stellen nieuw afvalbeleid vast met als basis "de vervuiler betaalt" en "omgekeerd inzamelen" als vergezicht.
• We onderzoeken nieuwe inzamelmethoden met pilots als de schillenboer en zetten in op inpandige inzameling om de afvalscheiding bij hoogbouw te verbeteren.
• We volgen nieuwe verwerkingstechnieken voor deelstromen.
• We zoeken naar maatwerkoplossingen om samen met de stichting SSH& te komen tot een verdergaande afvalscheiding bij studenten.
• We maken de gescheiden inzameling van afval op basisscholen mogelijk en onderzoeken een uitbouw naar middelbare scholen en maatschappelijke organisaties
• We monitoren de kwaliteit van ingezamelde herbruikbare afvalstromen en zetten afvalcoaches wijkgericht in ter verbetering van kwaliteit van gft afval

Bedrijven zijn vrij om hun eigen commerciële afvalinzamelaar te kiezen. In samenwerking met stakeholders willen we gescheiden inzameling van bedrijfsafval stimuleren. Specifiek voor de binnenstad onderzoeken we de mogelijkheid voor gezamenlijk gebruik van de ondergrondse restafvalcontainers. We streven daarnaast naar  collectieve en duurzame inzamelsystemen voor de herbruikbare stromen, waardoor er minder logistieke bewegingen nodig zijn. Ook willen we de aanwezigheid van bedrijfsafvalcontainers in de openbare ruimte gaan verbieden. Dit zorgt niet alleen voor een betere afvalscheiding, maar ook voor een aantrekkelijke binnenstad.

• De activiteit sluit aan bij het afvalbeleid ‘Creatief met afval’
• Een duurzamere inzamellogistiek
• Geen bedrijfsafvalcontainers in de openbare ruimte

• We onderzoeken de mogelijkheden om het netwerk van ondergrondse restafvalcontainers in de binnenstad open te stellen voor het aanbieden van bedrijfsmatig restafval.
• We ontwikkelen samen met Huis van de Binnenstad een visie op de gescheiden inzameling in de binnenstad van herbruikbare bedrijfsafvalstromen.
• We werken toe naar een verbod op rolcontainers in de binnenstad en naar venstertijden voor het aanbieden van bedrijfsafval.
• We ondersteunen waar mogelijk initiatieven om de gescheiden inzameling van bedrijfsafval te bevorderen.
• We verzorgen de inning van reinigingsheffingen.

Circulaire economie is een redelijk nieuw thema. We hebben onze visie vastgelegd in het Ambitiedocument Rijk van Nijmegen Circulair. Daarin richten we ons op de maakindustrie, de bouw, de zorg en de afvalsector. We willen hierbij zelf via ons opdrachtgeverschap het goede voorbeeld geven en initiatiefnemers ondersteunen. Samen met de regio willen we circulaire bouw en initiatieven op het gebied van duurzame grond-weg en waterbouw stimuleren. Ook willen we voorkomen dat er teveel gebruik wordt gemaakt van primaire stoffen en er teveel grond wordt afgevoerd.

• De activiteit sluit aan bij de Uitvoeringsagenda Duurzaamheid
• De activiteit geeft invulling aan het Ambitiedocument Rijk van Nijmegen Circulair
• De activiteit sluit aan bij het manifest Duurzaam GWW 2030, de Citydeal Circulair en conceptueel bouwen en de ambities van de Woondeal Arnhem Nijmegen.
• De activiteit sluit aan bij de Nota Bodembeheer

• We jagen aan, communiceren over en verbinden circulaire initiatieven via het cluster Slimme Duurzaamheid van The Economic Board.
• We werken samen in de Circulaire Raad en jagen de realisatie van circulair ondernemen in het Rijk van Nijmegen aan. We richten ons op de bouwsector, zorgsector en consumptiegoederen
• We helpen bij de realisatie van circulaire projecten gericht op consumenten, van wijkinitiatieven tot verbetering van de inzamel- en verwerkingstructuur met Dar en ARN.
• We werken samen met regio Arnhem-Nijmegen aan onze circulaire doelstellingen onder andere via gezamenlijke aanbesteding.
• We benutten kansen van provinciale, nationale en Europese programma’s en lobbyen bij het Rijk voor betere condities voor de circulaire economie.
• We werken met onze bouwpartners aan de realisatie van de circulaire doelstellingen in de bouw en GWW en delen hierover kennis in lokale, regionale en landelijke netwerken.
• We gebruiken waar mogelijk onze eigen GWW-projecten, vastgoedprojecten en aanbestedingen als voorbeeldprojecten.
• We doen onderzoek naar de haalbaarheid van een gemeentelijke grondbank en onderzoeken de haalbaarheid om hergebruik van grond in openbare ruimte te vergroten

Voor ons klimaat is het van groot belang om minder fossiele brandstoffen te gaan gebruiken. We willen in 2045 energieneutraal zijn. Bovendien is gas duur en de levering onzeker. Dit leidt tot financiële problemen en zorgen bij onze inwoners en bedrijven. We willen zorgen voor de levering van betaalbare warmte en energie in onze stad. Vanuit die verantwoordelijkheid gaan we bewoners, bedrijven en organisaties ondersteunen om te verduurzamen. Dat doen we langs vier sporen: energie besparen door te isoleren, een projectmatige aanpak van de warmtetransitie in de wijken, het opwekken van duurzame elektriciteit en het oplossen van het tekort aan technisch personeel. Maar ook in bredere zin streven we naar een meer duurzame samenleving. Waarbij we nadrukkelijk de initiatieven van inwoners(groepen) willen stimuleren.

We staan voor de opgave om in 2045 de warmtetransitie gereed te hebben. Dit betekent dat we betaalbare en duurzame alternatieve warmtebronnen moeten vinden voor de verwarming van panden, warm water en koken zonder gas. We kiezen voor een projectmatige aanpak in de wijken. Per project onderzoeken we samen met betrokken bewoners en partijen wat er mogelijk is. Als er zicht is op een warmtebron werken we een businesscase uit, die we voorleggen aan de gemeenteraad. Om dit mogelijk te maken, moeten we vaart zetten achter het aanleggen van warmtenetten. We gaan vooralsnog uit van een gemeentelijke bijdrage van circa € 30 miljoen voor de komende acht jaar. Met campagnes, collectieve acties, maatwerkadviezen en subsidieregelingen helpen we daarnaast bewoners, bewonersinitiatieven, MKB-bedrijven en organisaties om energie te besparen door te isoleren. We stellen hiervoor extra middelen beschikbaar. We geven prioriteit aan huishoudens met het risico op energiearmoede en woningen met de laagste energielabels. Voor het slagen van deze opgave moeten we beroep doen op professionals in de bouw- en installatietechniek. We zien echter dat hier grote tekorten zijn. We willen daarom meer mensen laten leren, werken en innoveren in de techniek. Tenslotte kunnen we deze doelstellingen om te verduurzamen niet bereiken zonder samenwerking met de inwoners in de stad. We zetten hier met verschillende activiteiten extra op in.

• De activiteit sluit aan bij de Warmtevisie 2018
• De activiteit sluit aan bij het projectplan Aardgasvrij
• De activiteit sluit aan het communicatie- en participatieplan Aardgasvrij
• De activiteit sluit aan bij de duurzame bronnen- en warmtenetstrategie
• De activiteit sluit aan het wijkwarmteplan van Hengstdal en Bottendaal
• De activiteit sluit aan het plan Energie besparen in de woning

• We stimuleren de ontwikkeling van alternatieve duurzame warmtebronnen en onderzoeken wat in Nijmegen de beste mogelijkheden zijn om energie te winnen uit all-electric, afvalwater, pvt, grondwater, oppervlaktewater en geothermie.
• Wat betreft waterstof worden landelijke ontwikkeling gevolgd. Waterstof wordt nu vooral inzet in scheepvaart en mobiliteit.
• We ontwikkelen samen met bewoners, bewonersinitiatieven en andere partners in de wijk uitvoeringsplannen voor de warmtetransitie voor acht concrete projecten. Dit kunnen kleine en grote projecten zijn.
• We richten een Nijmeegs Klimaatberaad op en maken gebruik van hun inzichten en ervaring bij het zoeken naar oplossingen in hun wijk, buurt of stad.
• Per project onderzoeken we samen met betrokken partners wat er mogelijk is en leggen dit als concrete businesscase voor aan de gemeenteraad, zodat we maatwerk kunnen leveren.
• We zetten vaart achter het aanleggen van warmtenetten door samen met andere publieke partners te investeren in collectieve transportnetten. Hiervoor stellen we budget beschikbaar. We starten in de wijken Dukenburg en Winkelsteeg
• We ondersteunen bewonersinitiatieven die zelf een andere duurzame warmteoplossing vinden
• We volgen innovatieve ontwikkelingen en voeren een actieve lobby om kansen uit nationale en Europese programma’s en netwerken te benutten.
• We managen de concessie warmtenet Waalsprong en Waalfront zoals overeengekomen met Vattenfall
• We managen het Indigo contract en kijken naar de relatie tussen het tempo van de woningbouwopgave in Waalsprong en goede financiële huishouding van Indigo.
• We stimuleren en ondersteunen de ontwikkeling van een “Gelders Warmte Infrabedrijf”(GWIB) in vervolg op het onderzoek naar een gemeentelijk warmtebedrijf. Tevens doen we vervolgonderzoek naar een gemeentelijk warmtebedrijf.
• We herijken de vastgestelde warmtevisie om in 2023 een herziene versie vast te kunnen laten stellen
• We blijven inzetten op energiebesparing en maken daarvoor een structurele aanpak.
• We breiden onze inzet uit in om collectieve acties en campagnes te versterken om daarmee een gedeelte van energiearmoede aan te kunnen pakken en tegelijkertijd zoveel mogelijk te stimuleren actief te worden op het gebied van besparen.
• We zoeken inwoners vaker op om hen te informeren over en faciliteren bij de isolatie van hun huis
• We gaan integraal programmeren om daarmee in kaart te brengen welke knelpunten en kansen er ontstaan in het koppelen van opgaves van de gemeente. Hierbij worden de planningen van woningbouw, vervanging openbare ruimte, aanpassen van oude netwerken en grootschalige bedrijvigheid over elkaar heen gelegd en op kaart gezet.
• We blijven inzetten op het verkrijgen van Rijksmiddelen om inwoners  in Nijmegen te stimuleren bij het nemen van energie en warmte besparende maatregelen
• We investeren in de totstandkoming van Via-T, het centrum voor vakmanschap, innovatie, circulariteit en duurzaamheid in de bouw-, installatie- en electrotechniek.
• Via het Stadsbrede management overleg met de warmte partijen zetten we in op kennisdeling, ontwikkeling en uitwisselen van projecten in de stad.

Bedrijven zijn verantwoordelijk voor ruim de helft van het gasverbruik en voor 75% van het elektriciteitsverbruik in Nijmegen. Een belangrijke doelgroep in de energietransitie dus. Wij vinden dat bedrijven zelf hun verantwoordelijkheid moeten nemen om energie te besparen. Hiertoe zijn bedrijven die meer dan 50.000 kWh elektriciteit of 25.000 m3 aardgas gebruiken al wettelijk verplicht. Wij blijven bedrijven hierop controleren en nemen maatregelen als hieraan niet wordt voldaan. Daarnaast blijven we bedrijven onafhankelijk en pro-actief benaderen voor versnelling in de energie- en warmtetransitie. Belangrijk aandachtspunt is de netcongestie in het aanwezig elektriciteitsnetwerk. Zelf geven we het goede voorbeeld door onze CO2-footprint te verkleinen.

• De activiteit sluit aan bij de energiebesparingsplicht bij bedrijven
• De activiteit sluit aan bij de doelstelling van een energieneutraal Nijmegen in 2045
• De activiteit sluit aan bij het pro-actief benaderen van ondernemers om de energietransitie te versnellen
• De activiteit sluit aan bij de Uitvoeringsagenda Duurzaamheid
• De activiteit sluit aan bij de Routekaart Energietransitie regio Arnhem Nijmegen
•  

• We stimuleren bedrijven om energie te besparen en duurzame energie, bijvoorbeeld via het project zon op bedrijfsdaken.
• We zorgen voor maatwerkadviezen aan kleine MKB-bedrijven.
• We onderhouden het netwerk Power2Nijmegen en jagen dit aan. Onder andere met een aanjaagsubsidie voor bedrijven en organisaties die bijdragen aan innovatieve oplossingen in de energie- en warmtetransitie.
• We geven opdracht aan ODRN om energiecontroles uit te voeren bij bedrijven.
• We gaan met de 10 grootste verbruikers op zoek naar mogelijkheden om meer te doen dan de wet voorschrijft.
• We onderzoeken samen met de Groene Metropoolregio Arnhem - Nijmegen de haalbaarheid van een regionaal expertisecentrum ter ondersteuning van de energietransitie bij bedrijven.
• De gemeentelijke organisatie verkleint de CO2-footprint door toepassing van de CO2-prestatieladder en het verduurzamen van de eigen organisatie.
• We gaan bedrijven op de hoogte stellen van de netcongestie. Samen met de netbeheerders kiezen we voor een actieve aanpak van de netcongestie, bijvoorbeeld door de vraag naar elektra en laadvoorzieningen in beeld te brengen, waar mogelijk vergunningprocedures te versnellen en ruimte reserveringen te doen in ruimtelijke plannen.

Een volledig duurzame energievoorziening is ondenkbaar zonder regionale samenwerking. Nederland is opgedeeld in 30 regio’s, die elk een Regionale Energie Strategie maken, waarin zij aangeven welke bijdrage ze kunnen leveren aan deze doelstelling. Op regionale schaal werken we samen met gemeenten, provincie, waterschappen en vele lokale stakeholders aan dit voorstel voor de opwek van grootschalige duurzame energie en een zogeheten ‘regionale structuur warmte’. Onze inzet is om zo veel mogelijk duurzame energie binnen de eigen grenzen op te wekken. We grijpen daarom alle mogelijkheden aan om duurzame elektriciteit op te wekken door energieprojecten te faciliteren en het plaatsen van zonnepanelen op daken te stimuleren. Al deze ontwikkelingen leiden samen met de groei van de stad tot een explosieve groei van vraag en aanbod op het elektriciteitsnet. We kiezen voor een actieve aanpak van het tekort op het elektriciteitsnet en laadinfrastructuur.

• De activiteit sluit aan bij de Uitvoeringsagenda Duurzaamheid
• De activiteit sluit aan bij de Uitvoeringsagenda van de Groene Metropoolregio
• De activiteit sluit aan bij de in 2021 vastgestelde Regionale Energiestrategie (RES)

• We werken samen met de regio aan de realisatie, update en monitoring van de Regionale Energiestrategie.
• We onderzoeken de mogelijkheden om ervoor te zorgen dat op alle daken van nieuwe gebouwen in onze stad zonnepanelen komen en stellen hiervoor extra geld beschikbaar.
• We passen de erfgoedverordening aan zodat er meer mogelijkheden komen voor het plaatsen van zonnepanelen door eigenaren van monumenten.
• We realiseren een energieneutrale en aardgasvrije vastgoedportefeuille voor gemeentelijke gebouwen.
• We sporen sportclubs, onderwijsinstellingen en andere eigenaren van maatschappelijk vastgoed aan om te verduurzamen
• We verkennen samen met woningbouwcorporaties welke mogelijkheden er zijn om te verduurzamen, zodat ook huurders het verbruik van gas en elektriciteit kunnen verminderen.
• We ondersteunen schoolbesturen in hun lobby bij het rijk om voldoende middelen te verkrijgen voor een duurzame onderwijshuisvesting.
• We nemen deel aan het project 'Proefopzet van een Energie-Transhipment hub' op het Engie terrein.
• We benutten mogelijkheden voor groene waterstof als deze zich voordoen en ondersteunen initiatieven voor waterstoftankstations op de Griftdijk, Bijsterhuizen en het Engie-terrein