Wat hebben we dit jaar bereikt | Stadsrekening 2023

Wat hebben we dit jaar bereikt

Ambitie: We zijn een klimaatbestendige stad waar de overlast van hitte, droogte en water tot een minimum wordt beperkt en de biodiversiteit wordt bevorderd.

Doel: We analyseren, voorkomen en nemen maatregelen zodat we de negatieve effecten van klimaatverandering in de stad kunnen opvangen.

We nemen maatregelen voor een klimaatbestendige stad

Op 31 oktober 2023 is de Klimaataadaptatiestrategie “Samen voorbereid op het weer van de toekomst” door het college vastgesteld. De strategie is opgesteld aan de hand van de landelijke maatlat klimaatadaptief bouwen en formuleert de doelstellingen voor wateroverlast, droogte, hitte en de gevolgbeperkingen van overstromingen. Ook omschrijft de strategie de maatregelen om deze doelstellingen te bereiken. We hebben tien prioritaire gebieden aangewezen voor wateroverlast en hitte in de meer versteende wijken. Deze willen we vóór 2035 hebben aangepakt. Op sommige plekken is de urgentie zo hoog dat we niet kunnen wachten op een meekoppelkans. Hier is een extra inspanning nodig.

Regionaal
Op regionaal niveau werken we samen met de Groene Metropoolregio en in het samenwerkingsverband Rijk van Maas en Waal. Het Ruimtelijke uitvoeringsplan (RUP) faciliteert gemeenten bij het stimuleren van hun inwoners en bedrijven om hun eigen huis en tuin klimaatadaptief in te richten. Hiervoor is de website www.veranderjijmee.nl ontwikkeld, met maatregelen die inwoners zelf kunnen nemen en links naar de gemeentelijke subsidieregelingen.

Bewoners droegen bij aan een klimaatbestendige stad
Met onder andere de campagne Operatie Steenbreek werkten we ook dit jaar weer aan het klimaatbestendig maken van de stad:

Er zijn 42.811 stenen vervangen door groen. Hiervan lagen in ieder geval 12.410 stenen in de Openbare Ruimte en 30.128 stenen op grond van particuliere tuinen en schoolpleinen.
In totaal zijn er sinds de start van de campagne Operatie Steenbreek in 2018 maar liefst 637.116 stenen vervangen door groen.
Door een samenwerking tussen NL Bloeit, Operatie Steenbreek en Hartje Nijmegen hebben bewoners 108 m ² aan geveltuintjes aangelegd tijdens 5 bewoners-doedagen. Het gaat hierbij om 109 geveltuintjes..
In samenwerking met Lentekracht en Rainbeer hebben bewoners met de actie ‘Pijpenkappuh’ dit jaar 100 regenpijpen afgekoppeld. De teller staat op 347 sinds 2018.
De Steenbreek-tuinadviseurs gaven 30 tuinadviezen aan particulieren tijdens drie tuinadviesweken. Ook konden deze bewoners hun tegels laten ophalen door de tegeltaxi, in samenwerking met Onder de Bomen.
Samen met Meer Bomen Nu en woningcorporatie Talis zijn jonge boompjes en struikjes uitgedeeld in de Jerusalembuurt. Het gaat om ‘ongewenste zaailingen’ die op deze manier zijn verplaatst van kansarme gebieden naar kansrijke gebieden.
Steenbreek heeft Portaal ondersteund bij een grootschalige renovatie in en rond de Lingestraat in het Waterkwartier. De bewoners die graag mee wilden doen, kregen advies over het vergroenen van hun voortuin.
De ecoruïne in Park West is officieel geopend tijdens de Open Tuinendag Hees.
Samen met Architectuur Centrum Nijmegen (ACN) organiseerde Steenbreek een hittesafari door de binnenstad.
Tijdens tegelophaaldagen van Dar zijn in totaal zo’n 9.350 tegels opgehaald.

Doel: We verbeteren de water- en groenstructuur en zorgen voor meer biodiversiteit
Doel: We verbeteren het ecologisch beheer van het groen, de bossen en de natuurgebieden

We stimuleren biodiversiteit, zorgen voor meer groen en ecologisch beheer

We plantten in het plantseizoen 675 bomen in de bestaande stad. Voor de bestaande stad behalen we onze doelstelling. Door forse bouwvertraging is het afwachten of in de Waalsprong de beoogde hoeveelheden (325 bomen) worden gehaald. In lijn met het nieuwe Bomenplan 2021 hebben we voor veel waardevolle en monumentale bomen in de stad de kwaliteit van de groeiplaatsen flink verbeterd. Het Bomencompensatieplan is vastgesteld; deze werkt de compensatieregels uit het Bomenplan verder uit. Om ons bomenbestand verder te laten groeien en aan de afspraken uit het klimaatakkoord te voldoen, is de inzet het boomareaal netto 1% te laten toenemen (ten opzichte van 2021). In 2023 hebben we een groei van 4% gerealiseerd, waarmee we duidelijk op koers liggen.
We onderhouden de circa 63.000 individuele bomen in de openbare ruimte van de stad. Er zijn vanuit het boombeheer in 2023 circa 480 bomen geplant en 370 gekapt. Het kappen van bomen blijkt in veel van de gevallen noodzakelijk. Daarbij ging het voornamelijk om bomen die geen toekomstverwachting hebben in verband met ziekte of schade en bomen die dood of onveilig zijn.

De kilometers aan beschoeiingen (een houten constructie die de oevers beschermt tegen afkalven) in Lindenholt en Dukenburg zijn op een vernieuwde en integrale wijze geïnspecteerd. Daarbij is onderzocht welke oevers natuurvriendelijk gemaakt kunnen worden, welke werkwijze het beste past en welke beschoeiingen teruggeplaatst dienen te worden.

Nijmegen gaat voor natuurinclusief bouwen. Dat betekent bouwen met oog en ruimte voor vogels, vleermuizen en andere dieren. De toolbox natuurinclusief bouwen is een hulpmiddel om meer ruimte te creëren voor de natuur in de bebouwde omgeving. Ervaring met een toolbox natuurinclusief bouwen is al opgedaan in de Waalsprong bij nieuwbouw. De vernieuwde toolbox is in november 2023 vastgesteld door het college.

We hebben een actuele biodiversiteitsagenda
De Biodiversiteitsagenda (met uitvoeringsprogramma) is in december 2023 is vastgesteld. We maakten in nauwe samenwerking met het Instituut voor Natuureducatie en Duurzaamheid (IVN) en bewoners de Nota Beplantingenbeheer (vastgesteld 12-12-2023) en de Nota Poelenbeheer (deze wordt in 2024 vastgesteld). De Mountainbike-route is samen met de diverse gebruikersdoelgroepen opnieuw bekeken en deze wordt begin 2024 hierop aangepast. Ook realiseerden we diverse groene bewonerswensen, onder andere een poel en moeras in Lindenholt, plantvakken in de Edisonstraat en de moestuin Brakkenstein werden vergroot, het Gebroeders van Limburgplein, de Zeigelhof, het Quackplein en de Kroonstraat werden vergroend. Een groep vrijwilligers vanuit het IVN/RAVON inventariseert poelen op amfibieën en werkt samen met ons aan het aanleggen/herinrichten van poelen. Met andere vrijwilligers hebben we een vleermuismonitoring opgezet (BAT024).

Ambitie: We hebben een groene, gezonde en vitale omgeving om in te wonen, te werken en te recreëren

Doel: We voeren de gemeentelijke watertaken (afvalwater, hemelwater en grondwater) duurzaam en doelmatig uit

We optimaliseren ons beleid en uitvoering op het gebied van riolering en water

In 2023 is het Gemeentelijk Rioleringsplan Nijmegen 2017-2023 (GRP) verlengd tot 2026. We erken ondertussen aan een Water- en Rioleringsprogramma (WRP), een instrument onder de omgevingswet. Als bouwsteen voor het WRP is er een Branchestandaard onderzoek uitgevoerd dat inzicht geeft in de benodigde kennis en formatie. Daarnaast is gestart met het inventariseren van de waterketen van de werkprocessen en het stroomlijnen hiervan.

We hebben in 2023 als innovatie met drones duikers geïnspecteerd. Deze methode was succesvol en bespaarde kosten. Daarnaast zijn wij gestart met diverse onderzoeken. Een onderzoek naar de reinigingsmethode van de infiltratieriolen heeft nu al geleid tot verbeterde inzichten en mogelijke kostenreducties voor het beheer.

Doel: We zorgen voor een schone omgeving die bijdraagt aan de leefbaarheid van onze inwoners en bezoekers
Doel: We zorgen voor voldoende hondenvoorzieningen zoals hondenlosloopgebieden en / of hondenuitlaatplaatsen (HUP’s).

Doel: We hebben een groene omgeving die bijdraagt aan de gezondheid van onze inwoners en bezoekers en uitnodigt tot spelen, bewegen en ontmoeten

Op het gebied van groen, gezond en in beweging zijn in 2023 verschillende projecten in de openbare ruimte uitgevoerd:

In samenwerking met Jantje Beton, de GGD en IVN natuureducatie hebben we in de wijk Grootstal het project Groene Gezonde wijken uitgevoerd. Het resultaat hiervan zijn twee prachtige groene speel- en sportplekken en sportieve- en ontmoetingsactiviteiten.
In samenwerking met diverse organisaties in Dukenburg hebben we een KWIEK-beweegroute aangelegd.
In Brakkenstein en Hegdambroek maakten we samen met de bewoners groene sociale knooppunten voor bewoners van 0 tot 100.
We legden een pumptrack aan onder De Oversteek als sportief onderdeel van het NYMA-terrein.
We zijn gestart met de wijkaanpak BOSS (Bewegen, Ontmoeten, Spelen en Sporten) in de wijken Oud-Lent, Bottendaal en Landbouw- en Muntenbuurt; dit uitvoeringskader is 21 november 2023 vastgesteld.
In samenwerking met Jantje Beton, Cruijff Foundation en de Krajicek Foundation is gestart om - samen met bewoners en netwerkpartners - Meijhorst een impuls te geven aan het buitenspelen, door onder andere het aanpassen van de speelplek bij de maisonnettes en basisschool de Meiboom.
We gingen verder met de voorbereidingen voor een Urban fittrack in Nijmegen-Noord.
We zijn gestart om samen met bewoners in park Waaijensteijn een groen sociaal knooppunt te ontwerpen.
We zijn gestart om samen met bewoners in Zuiderveld- West een groen sociaal knooppunt te ontwerpen.
In verschillende wijken zijn diverse speelplekken vernieuwd met daarin extra aandacht voor de groene sociale knooppunten en de buurtspeelplekken.
In het Limospark is een calisthenicspark aangelegd dat te gebruiken is voor bewoners van alle leeftijden uit de omgeving.
In Dukenburg is samen met jongeren een nieuw 3x3 basketbalveld gerealiseerd dat tevens geschikt is voor rolstoelbasketballers
Daarnaast is op een aantal kleine speelplekken afscheid genomen van de speeltoestellen.

Doel: We dragen mede zorg voor een goede rustplaats voor onze overleden bewoners

We zorgen voor een wettelijk verantwoorde en kwalitatief goede rustplaats voor overleden bewoners.
We onderhouden het vastgoed bij begraafplaatsen

Doel: We stimuleren natuur-inclusieve stadslandbouw door het ondersteunen van initiatieven

In 2023 hebben we het netwerk stadslandbouw nog verder versterkt, in nauwe samenwerking met het nieuw opgezette loket De Streek Op Tafel. Er zijn verschillende activiteiten en workshops georganiseerd door verschillende partijen in de stad. Bijvoorbeeld Landgoed Grootstal en De Warmoes. Gelukkige Groentes heeft bijgedragen aan educatie op basisscholen. De Warmoes en Co-Bomen hebben weer een expeditie Tuinfruit en oogstfeest gehouden in Nijmegen-Noord. Ook is er een Voedselverspillingshub opgezet om voedsel dat anders wordt weggegooid te gebruiken voor maaltijden in sociale restaurants.

Doel: We beheersen, voorkomen en verminderen omgevingslawaai conform vastgestelde normen

We zijn gestart met het maken van het actieplan geluid. De gemeente Nijmegen heeft in 2022 de geluidbelastingkaart vastgesteld. De volgende stap is het actualiseren van het actieplan geluid. Deze verplichting komt voort uit de Environmental Noise Directive (END), de Europese richtlijn omgevingslawaai.

Doel: We beheersen, voorkomen en verminderen luchtverontreiniging conform vastgestelde normen

We nemen maatregelen om de luchtkwaliteit in Nijmegen te verbeteren

Afgelopen jaar hebben wij in verschillende projecten gewerkt aan een verbetering van de luchtkwaliteit en vermindering van uitstoot. We werkten via het landelijke Schone Lucht Akkoord (SLA) aan schonere lucht, samen met partners. Daarnaast werkten we op basis van het uitvoeringsprogramma “Op weg naar een gezonde luchtkwaliteit 2020-2030”.

Wegverkeer
We hebben de subsidieregeling voor de vervanging of sloop van oude brom- en snorfietsen ook in 2023 uitgevoerd. De subsidie is volledig gebruikt en 185 inwoners hebben hun oude brom- of snorfiets laten slopen. Hiervan hebben 32 mensen ook de subsidie aangevraagd voor een vervangend voertuig. Ook is er gewerkt aan de voorbereiding van milieuzones voor brom- en snorfietsen van vóór 2011 in drie zones (Binnenstad, Heijendaal en Hof van Holland) in 2025.

Binnenvaart
We hebben een onderzoek uitgevoerd naar optimalisatie van de walstroomvoorzieningen op de Waalkade.
We zijn projectpartner in twee zero emissie binnenvaartprojecten, samen met onder andere ENGIE en BCTN. Het betreft dan het project Zero Emission Services waarbij elektrisch gevaren wordt met batterijcontainers en het CONDOR-project met een waterstofvariant op de batterijcontainers. De realisatie van beide projecten wordt momenteel vertraagd door de procedure voor een nieuw bestemmingsplan voor het ENGIE-terrein.

Industrie
Zie doel: We voorkomen, beheersen en verminderen schadelijke effecten door bedrijven en industrie

Houtstook
Rond houtstook is een aantal maatregelen genomen. Zo zijn er stookworkshops georganiseerd die in combinatie met een subsidieregeling voor het verwijderen van het rookkanaal of het plaatsen van een ABCAT houtrook katalysator zijn aangeboden. Deze liepen tot en met april 2023. Ook is er ingezet op communicatie met een voorlichtingscampagne (‘word een sociale stoker”). Tegelijkertijd hebben we de mogelijke opties voor stookverboden onderzocht, samen met andere overheden.

Overige
We zijn actief betrokken geweest bij het ontwikkelen van de nieuwe omgevingsvisie en is er gewerkt aan de voorbereiding van nieuw beleid rondom ‘stikstof en evenementen’. Daarnaast zijn we betrokken geweest bij het adviseren rondom ‘luchtkwaliteit en stikstof paragrafen’ bij projecten.

Doel: We beheersen, voorkomen en verminderen bodemverontreiniging conform vastgestelde norm en zorgen voor een ondergrondse ordening die ontwikkelingen mogelijk maakt

We maakten bewuster gebruik van het natuurlijk systeem en de bodem.
Ontwikkelingen in de fysieke leefomgeving grijpen vrijwel allemaal in op de bodem. De bodemadviezen die we daarbij geven worden steeds meer integraal. We besteden hierbij onder andere aandacht aan chemische bodemkwaliteit, ruimtebeslag, werking van het natuurlijk systeem, klimaat en biodiversiteit. De ondergrond wordt steeds voller en biedt onvoldoende ruimte voor alle opgaven. In 2023 is gebleken dat verschillende disciplines de noodzaak voelen om meer zicht en sturing te krijgen op de drukte in de ondergrond.

In het kader van circulariteit onderzoeken we de haalbaarheid van een gemeentelijke grondbank om hergebruik van grond in openbare ruimte te vergroten. Binnen het project Winkelsteeg wordt een (tijdelijke) grondbank gerealiseerd. Deze kan ook gebruikt worden voor grond uit en voor de rest van Nijmegen. Dit is een opstap naar een definitieve grondbank.

In het kader van onze wettelijke taken op het gebied van bodemverontreiniging stelden we 25 beschikkingen op en handelden we ruim 30 meldingen af. Van het rijk ontvingen we subsidie om de verspreiding van diffuus lood in Nijmegen in beeld te brengen in de aandachtsgebieden met verhoogde loodgehalten. Daarvan hebben we speelplaatsen en volkstuinen, die in gemeentelijk beheer zijn, onderzocht.

Doel: We voorkomen, beheersen en verminderen schadelijke effecten door bedrijven en industrie

Uitvoering Meetplan Luchtkwaliteit leefomgeving Nijmegen West.

Wij zijn vanaf 1 januari 2022 gestart met het Meetplan Luchtkwaliteit leefomgeving. We meten, in aanvulling op het bestaande meetnet, op verschillende plekken in de stad de stoffen NO ² , fijnstof, roet, benzeen en PAK. De resultaten van het meten op straatniveau zijn ook te zien via de gemeentelijke website. In samenspraak met de wijkvertegenwoordiging is de website aangepast en aangevuld.

We hebben veel tijd en energie in dit urgente thema gestoken, onder meer door veel controlemetingen aan de schoorstenen. Waar nodig zijn milieuvergunningen geactualiseerd. Inmiddels is de APN-fabriek eind 2023 overgenomen en gesloten. Verder wordt er in Nijmegen-West conform het vastgestelde meetplan, gemeten aan de luchtkwaliteit in de leefomgeving. De resultaten worden via de website luchtkwaliteit Nijmegen West en Weurt aan iedereen beschikbaar gesteld. We zijn gestart met het project ‘gezonder vergunnen, samenwerken aan schonere lucht’. Hierin onderzoeken we samen met bedrijven en omgeving de mogelijkheden om industriële emissies verder terug te dringen. Er zijn twee bewonersavonden georganiseerd waarbij, per wijk, bewoners met de wethouder en luchtspecialisten in gesprek gingen en hun zorgen konden delen. In 2024 gaan we hier mee door. Ook is er een grootschalig geuronderzoek uitgevoerd wat de basis gaat zijn voor het nieuwe geurbeleid.

Het onderzoeksrapport Industrie en Omwonenden van de Onderzoeksraad voor Veiligheid heeft geleid tot een fors aantal reeds genomen en in gang gezette verbeteracties om invulling te geven aan de aanbevelingen van de Onderzoeksraad. Een belangrijke actie hierin is dat we de wijken hebben bezocht tijdens bewonersavonden en via Q/A sessie het vertrouwen van de inwoners probeerden terug te winnen. Daarnaast heeft het RIVM het project Toxdown opgestart om meer bekendheid te generen en inzicht te krijgen in zeer zorgwekkende stoffen (ZZS). Hier werkt Nijmegen aan mee.

In 2023 zijn geurmetingen uitgevoerd bij een aantal bedrijven, die op basis van de resultaten van het vooronderzoek worden geselecteerd. De uitkomsten van het onderzoek gebruiken we bij het mogelijk bepalen van een eigen geurbeleid voor de gemeenten Nijmegen en Beuningen.

Doel: We zorgen voor een verantwoorde en gestructureerde aanpak op het gebied van plaagdierenbeheer, - beheersing en -bestrijding

Ambitie: We zijn een circulaire stad waar we verantwoord omgaan met grondstoffen en deze zoveel mogelijk opnieuw gebruik.
Doel: We zorgen voor inzameling van huishoudelijke afvalstromen
Activiteiten

We gaan aan de slag met circulaire projecten en nieuw afvalbeleid

We hebben in 2023 de startnotitie voor het nieuwe afvalbeleid vastgesteld. Hierin staan 14 uitgangspunten die de basis vormen voor de verdere ontwikkeling van het afvalbeleid. Daarnaast zijn we gesprekken gestart met woningbouwcorporaties, organiseerden we bewonersavonden en zijn we in gesprek met andere gemeenten om kennis en ervaringen op te halen.

Doel: We zorgen voor afvalpreventie en verdergaande afvalscheiding bij huishoudens

Voor 2023 verwachtten we een afvalscheidingspercentage van rond de 75%.
De gescheiden inzameling van luiers en incontinentiemateriaal verloopt voorspoedig. Onze inwoners weten de containers in de openbare ruimte, bij kinderdagverblijven en milieustraten steeds beter te vinden. We gaven een vervolg aan het verbeteren van de kwaliteit van de herbruikbare stromen. Op een aantal inzamelroutes controleerden we met afvalcoaches gft-kliko’s en gaven feedback en voorlichting aan bewoners. Door herhalingsacties in te zetten, hielden we het verbeterde scheidingsgedrag voor gft vast. Verder hebben we onze inzet verbreed naar plastic+. In een aantal wijken zijn bewonersenquêtes gehouden en sorteeranalyses gedaan van het ingezamelde plastic+ uit deze wijken. De inpandige inzameling van herbruikbare stromen bij nieuw opgeleverde hoogbouwcomplexen is steeds meer gemeengoed. Hiermee bieden we meer service en gemak aan de bewoners en verwachten we meer en kwalitatief beter herbruikbaar oud papier, gft en plastic+ afval in te zamelen.

In 2023 hebben we besloten om de ja-ja-sticker in te voeren per 1 februari 2024. Daarmee dringen we de hoeveelheid ongeadresseerd reclamedrukwerk terug.

We stelden het Uitvoeringsbesluit Afvalstoffenverordening Nijmegen vast. Op grond van de afvalstoffenverordening zijn in het uitvoeringsbesluit regels vastgesteld over het gescheiden houden, aanbieden en inzamelen van huishoudelijk en bedrijfsmatig afval. Voor de huishoudelijke afvalstromen formaliseert het uitvoeringsbesluit de huidige inzamelpraktijk in Nijmegen en legt het vast hoe het aanbieden en inzamelen door bewoners respectievelijk Dar is georganiseerd. Voor bedrijfsafval zijn in het uitvoeringsbesluit voor het eerst regels geformuleerd voor het aanbieden en inzamelen van bedrijfsafval in de openbare ruimte. Met name voor de binnenstad biedt dit de basis om overlast aan te pakken.

Doel: We stimuleren een betere afvalscheiding bij bedrijven

We pakten het aanbieden en inzamelen van bedrijfsafval aan en stimuleerden de inzameling van swill

Om het aanbieden en inzamelen van bedrijfsafval met name in de binnenstad te verbeteren, hebben wij het 'plan van aanpak bedrijfsafval binnenstad' vastgesteld. Het plan is tot stand gekomen in samenwerking met het Huis voor de Binnenstad. Een belangrijk element is de invoering van een stadsbreed verbod om bedrijfsafval in containers (of in zakken) buiten de inzameldagen in de openbare ruimte te houden (i.e. het containerverbod). Specifiek voor de binnenstad is dit nog verder beperkt tot bepaalde vastgestelde venstertijden. Hiermee maken we de binnenstad leefbaarder en aantrekkelijker voor inwoners en winkelend publiek. De regelgeving omtrent het aanbieden en inzamelen van bedrijfsafval treedt effectief per 1 januari 2024 in werking.
Om het scheiden van swill (voedselresten) verder te stimuleren hebben wij in samenwerking met het Huis voor de Binnenstad een pilot ‘gescheiden inzameling swill’ opgezet.

Doel: We willen een circulaire economie in onze regio en stimuleren circulair bouwen

S tart vervangingsgolf kapitaalgoederen

In 2023 begonnen we met de voorbereidingen van het vernieuwen van de openbare ruimte in twee buurten: de Spoorbuurt (Hengstdal) en Kanunniken- en Rechtersbuurt (Brakkenstein). In beide buurten organiseerden we bewonersbijeenkomsten, hielden we wijkenquêtes en formeerden we klankbordgroepen. In beide buurten legden we intensief contact met externe partners, zoals de woningcorporaties, Liander, operatie Steenbreek, winkeliers, sportverenigingen, provincie, enz. Voor de Spoorbuurt is de aanbesteding doorlopen, voor de Kanunnikenbuurt is de marktconsultatie opgestart.
Eind 2023 begonnen we met de voorbereidingen van de derde buurt: Kinderdorp Neerbosch.

Met projecten stimuleerden we de circulaire economie in onze regio
In 2023 voerden we verschillende activiteiten uit om de circulaire economie te versnellen. Een paar voorbeelden:
We zijn gestart met het opzetten van een collectief afvalinzamelingsysteem bij het Nymaterrein. We hebben een succesvol pilotproject opgezet voor de inzameling en verwerking van verfresten waarbij circa 2.500 liter verf werd ingeleverd en verwerkt tot nieuwe verf. We gingen verder met de gescheiden inzameling en recycling van luiers. Op 18 januari 2023 is een Green Deal gesloten tussen bedrijven en overheid waarmee ingezet wordt om bedrijventerrein TPN-West te verduurzamen. We werken met de Groene Metropoolregio samen aan ontwikkeling en introductie van de Circulaire Impactladder voor nieuwbouwprojecten om doelstellingen uit de Woondeal (25% circulair in 2025; 50% circulair in 2030) te realiseren. Binnen de ontwikkeling van het stationsgebied hebben we het nieuwbouwproject bij de Hezelpoort (‘Duet’) aanbesteed op circulariteit en meten we het ontwerp in samenwerking met de Groene Metropoolregio door met de Circulaire Impactladder. Het Nyma-kwartier wordt een sprekend voorbeeld van circulair hergebruik van gebouwen door jonge bedrijven. Daarnaast organiseerden we verschillende programma’s in de Week van de Circulaire economie en hebben we bijgedragen aan het Lifeport festival circulair. Hier werden verschillende initiatieven vanuit de regio gepresenteerd in het teken van zorg.

Met onze aanbestedingen versnellen we de transitie naar een circulaire grond-, weg-, en waterbouw (GWW)
In 2023 hebben we bij de vervanging van houten bruggen in Nijmegen Noord het gunningscriterium opgenomen om zoveel mogelijk tweedehands hout te gebruiken. Voor onze bruggen is tweedehands hout gebruikt uit eerdere projecten. Ook hebben we in 2023 samen met de Groene Metropoolregio een start gemaakt met een regionale materialenbank en blijven we bij het onderhoud van asfalt en beton erop inzetten om het percentage hergebruikt en biobased materiaal verder te verhogen.

Ambitie: We zijn een duurzame en energie neutrale stad, waarin we inwoners en bedrijven ondersteunen bij de energie- en warmte transitie en duurzame inwonersinitiatieven stimuleren

Doel: We realiseren samen met bewoners en organisaties een energie- en warmtetransitie en verduurzaming in de wijken

We starten met een projectmatige aanpak van de energie- en warmtetransitie

Projecten aardgasvrij
In 2018 is Dukenburg aangewezen als “Proeftuin aardgasvrij Dukenburg” om te beginnen in de wijken Zwanenveld en Lankforst-Noord. In 2022 is een wijkwarmteplan opgeleverd. Uit de totale verkenning voor dit project blijkt onder meer dat een collectief warmtenet vanaf de ARN de beste aardgasvrije oplossing is voor Dukenburg. Op 20 december 2023 heeft de raad een besluit genomen over de rolneming van de gemeente in het nog op te richten publiek integraal warmtebedrijf. Hiervoor gaan we samen met het Gelders Warmte Infrabedrijf (GWIB) op zoek naar andere (semi) publieke investeerders/marktpartijen waarbij ook een energie-coöperatie deel uit kan gaan maken van het warmtebedrijf. Verder is het participatie- en communicatieplan met betrokken partijen opgesteld.

In de proeftuin Hengstdal is onderzocht of ongeveer 500 woningen in de Bomenbuurt-Oost met een Buurt Energie Systeem (BES) verwarmd kunnen gaan worden. Uiteindelijk is de draagvlakmeting voortijdig beëindigd in verband met het ontbreken van onvoldoende draagvlak. De conclusie hieruit is dat de proeftuin Hengstdal BES-Bomenbuurt Oost on-hold is gezet. Dat betekent dat we stoppen met de ontwikkeling van dit project op deze locatie. Wel gaan Alliander, Woonwaarts en gemeente Nijmegen vanuit de samenwerkingsovereenkomst verkennen of in een andere buurt deze proeftuin Aardgasvrije Wijk zou kunnen plaatsvinden.

We hielpen bewoners om energie te besparen
Vanaf begin 2023 zijn we gestart met de uitvoering van het Uitvoeringsprogramma Energie Besparen Woningen. Door verschillende aanpakken hielpen we bewoners om energie te besparen door te isoleren. Dit deden we in 2023 vooral door de inzet van energiefixers/-coaches in verschillende wijken in de stad. Inmiddels zijn ruim 7.500 huishoudens bezocht door de energiefixers/-coaches. Aanvullend is eind 2023 de subsidieregeling voor de ‘doe-het-zelf-aanpak’ met bijbehorende campagne gestart.

Doel: We realiseren samen met ondernemers en organisaties een energie- en warmtetransitie en verduurzaming bij bedrijven

Door het capaciteitstekort op het elektriciteitsnet (netcongestie) hebben we de gesprekken met Liander geïntensiveerd en hebben we het vraagstuk netcongestie globaal in kaart gebracht. Vanaf juli 2023 is het Regionale Expertiseteam Energie (REE) Bedrijven gestart. Bij het REE kunnen bedrijven terecht voor (maatwerk)adviezen over energiebesparing en schone energie. Hieraan gekoppeld is een subsidieregeling die bedrijven kunnen gebruiken voor het betalen van nader onderzoek.
In 2023 hebben wij opdracht gegeven voor onderzoek naar de mogelijkheden voor een Smart Energy Hub(s) op TPN West.

Doel: We benutten kansen voor het opwekken en gebruiken van duurzame energie

Versnelde uitvoering energie besparen en duurzaam opwekken

Nijmegen wil in 2045 een energieneutrale stad zijn, waarin we evenveel energie opwekken als we gebruiken. Om de doelstellingen te behalen, zetten we in op een versnelling op verschillende onderdelen van de energietransitie: besparen, duurzaam opwekken van warmte en elektriciteit, zo min mogelijk fossiele brandstof gebruiken en de transitie vormgeven naar een stad waar zonder aardgas wordt verwarmd en gekookt. Een eerste richting aan de aanpak van het aardgasvrij maken van de gebouwde omgeving is beschreven in de warmtevisie 2018. We zijn gestart met de actualisatie van de warmtevisie 2018 om te komen tot het in de toekomst verplichte warmteprogramma. Deze bestuurlijke opgave vraagt om één gezamenlijke langjarige en adaptieve aanpak waarbij besparen, warmtetransitie en elektriciteit gebundeld worden. Daarom hebben we in 2023 een plan van aanpak voor een lokale energie strategie (LES) opgesteld. En op regionaal niveau zijn stappen gezet om te komen tot een Regionale Energie Strategie (RES) 2.0.