Wat hebben we dit jaar bereikt
Ambitie: We willen dat alle Nijmegenaren kunnen participeren, bij voorkeur door werk
Doel: We willen uitkeringsgerechtigden met een relatief grote afstand tot de arbeidsmarkt meer kans geven op duurzaam betaald werk
- We willen dat alle Nijmegenaren kunnen participeren, bij voorkeur door werk
We hebben dit grotendeels geborgd in het nieuwe beleidskader Arbeidsmarkt- en re-integratie 2024-2027 Regio Rijk van Nijmegen. In 2023 is gewerkt aan het opstellen van een nieuw beleidsplan. Hierin zijn drie belangrijke ambities opgenomen. In het beleidsplan wordt de basis gelegd om de komende jaren hier verder op in te kunnen zetten (onder andere extra aandacht voor dienstverlening aan werkzoekenden versterken, verstevigen aanbodgerichte arbeidsbemiddeling, leven lang ontwikkelen).
- De krapte op de arbeidsmarkt is nog nooit zo groot geweest
We hebben met de partners van verschillende (boven-)regionale samenwerkingsverbanden projecten opgezet die bijdragen aan verkleinen van de mismatch en de krapte op de arbeidsmarkt. Denk aan de Regionale Tafel Arbeidsmarkt (RTA) waaraan alle relevante partners in onze regio deelnemen, het Human Capital Akkoord (HCA) en het Gelrepact. Projecten focussen zich onder andere op de thema’s leven lang ontwikkelen (bij- en omscholing van mensen), het aanspreken van het onbenut arbeidspotentieel en op krapteberoepen/-sectoren.
- We zorgen voor een goede uitvoering van het regionaal arbeidsmarktbeleidsplan ‘Werk Voorop!’ en herijken dit medio 2023
Dit is afgerond. Het nieuwe beleidskader wordt in januari en februari 2024 vastgesteld door de gemeenteraden in de regio. We laten het nieuwe beleidskader aansluiten op de huidige economische en maatschappelijke ontwikkelingen. Naar aanleiding van de herijking en wensen van de gemeenteraad zetten wij onder meer in op leven-lang-ontwikkelen, sociaal ondernemers en intensiever samenwerken met teams van Economie en arbeidsmarktpartners in de regio. Tevens handhaven we de intensieve begeleiding van statushouders, jongeren en andere focusgroepen. De uitvoering leggen we vast in de Dienstverleningsovereenkomst (DVO)’24-‘25 met WerkBedrijf.
- We geven meer aandacht en begeleiding aan inwoners die langdurig afhankelijk zijn van een bijstandsuitkering
Dit deden we in 2023 samen met WerkBedrijf in het project ‘Doe je mee’. Binnen dit project zijn uitkeringsgerechtigden die niet (meer) in een regulier traject met WerkBedrijf zitten, uitgenodigd voor een persoonlijk gesprek waar alle leefgebieden in beeld worden gebracht en er passende ondersteuning wordt geboden. Mensen die langdurig afhankelijk zijn van een bijstandsuitkering, zijn door participatiecoaches geholpen om een stap verder op de participatieladder te zetten. Er wordt gekeken naar de ondersteuning die iemand nodig heeft, zoals het verbeteren van taalbeheersing door cursussen aan te bieden, de weg te vinden naar zorg en inkomensondersteuning etc. In 2023 zijn 794 mensen gesproken, waarvoor afhankelijk van de persoonlijke situatie verschillende vervolgacties in gang zijn gezet. Zo bleek voor 21% een vorm van participatie mogelijk (aanmelding bij WerkBedrijf of de participatiecoach). Een derde is aangewezen op zorg en heeft deze al goed geregeld. Voor 16% moet zorg (lang- of kortdurend) geregeld worden. Voor 17% geldt dat zij inmiddels studeren, werk hebben gevonden ofwel werk/participatie niet haalbaar is. Tot slot geeft 14% aan dat zij geen belangstelling hebben voor gesprekken bij Doe je mee.
- We creëren Maatwerkbanen
We hebben verder uitvoering gegeven aan dit project. De voorbereidingen en randvoorwaarden zijn verder uitgewerkt. Werkgevers zijn geworven. De eerste maatwerkbaan is gerealiseerd. Er zijn circa 200 kandidaten gesproken, 6 kandidaten zijn gestart in een bemiddelingstraject, er zijn 3 proefplaatsingen gerealiseerd en uiteindelijk heeft dit geresulteerd in 1 maatwerkbaan. Er is daarnaast ingezet op het werven van nieuwe kandidaten en de samenwerking met project “Doe je mee” is geïntensiveerd.
Doel: We bieden mensen perspectief op zinvol werk en leggen verbinding tussen werk, inkomen, onderwijs, welzijn en zorg
- Van werk-naar-werk trajecten en om- en bijscholing blijven belangrijk
We hebben een meerjarenperspectief opgesteld voor de RTA met belangrijke thema’s: beschikbaarheid, weerbaarheid en toegankelijkheid). Het meerjarenperspectief vormt een richtinggevend kader voor gezamenlijke en aanvullende initiatieven die bijdragen aan het (beter) functioneren van de arbeidsmarkt én die partners individueel niet kunnen leveren. Voorbeelden van projecten die in 2023 gerealiseerd zijn: praktijkleren, hybride leren, Werklab en het organiseren van evenementen zoals bijvoorbeeld een leren en werken markt.
- Wij ontwikkelen het Regionaal MobiliteitsTeam Rijk van Nijmegen verder door
We hebben het Regionale Mobiliteitsteam voortgezet. Iedereen kan bij Mobiliteitsteam Rijk van Nijmegen terecht met vragen over werk. Inwoners kijken samen met één van de adviseurs naar de vraag, wensen en mogelijkheden rondom werk. Met de dienstverlening van het Regionaal Mobiliteitsteam hebben we vanaf de start in september 2021 tot en met december 2023 zijn 399 inwoners uit de regio ondersteund via de RMT-dienstverlening. Het gaat vooral om werknemers (212) die met ontslag worden bedreigd en om mensen met een WW-uitkering (153) die aanvullende ondersteuning nodig hebben om duurzaam aan het werk te komen.
- We zetten in op een leven lang ontwikkelen
We hebben 100 Transitievouchers uitgegeven in 2023 waardoor mensen zich hebben kunnen omscholen naar een ander beroep. Er hebben circa 50 mensen deelgenomen aan verschillende kansberoeptrajecten. Dit laatste aantal is wat lager dan voorheen maar dat komt omdat we zien dat leerwerktrajecten steeds vaker in de reguliere dienstverlening wordt opgenomen.
We hebben de regionale human capital agenda vertaald in een human capital akkoord voor Rijk van Nijmegen en Midden-Gelderland. Het human capital akkoord is een uitwerking van de agenda in doelstellingen, organisatie en aanpak voor de komende vier jaar. Belangrijkste doel is het aanpakken van de mismatch op de arbeidsmarkt en focust zich onder andere op een leven lang ontwikkelen. Komende jaren ligt de focus op het versterken, opschalen en ondersteunen van projecten.
- We coördineren de regionale aanpak jeugdwerkgelegenheid
We hebben het loopbaanteam PRO/VSO en het loopbaanteam MBO verder doorontwikkeld en uitgebreid. Hierdoor zijn circa 150 kwetsbare jongeren geholpen met de stap van onderwijs naar de arbeidsmarkt en/of is er extra andere hulp gerealiseerd. We hebben het professionele netwerk rondom kwetsbare jongeren verder versterkt door middel van verschillende nieuwsbrieven en een groot netwerkevent (80 deelnemers).
We hebben een groot netwerkevent georganiseerd, waarbij 33 bedrijven en 126 jongeren kennis hebben gemaakt met elkaar en de eerste contacten voor werk zijn gelegd.
Door inzet van de Stagemakelaar zijn er 40 studenten extra begeleid tijdens de stage, zodat ze hun opleiding positief konden vervolgen of afronden. Ook zijn werkgevers extra ondersteund.
Doel: We bestrijden de financiële risico’s die samenhangen met een slechte gezondheid voor huishoudens onder de Nijmeegse armoedegrens
- We proberen armoede- en schuldensituaties zo veel mogelijk te voorkomen
Het beleidsplan Schuldhulpverlening 2023-2026 is begin 2023 vastgesteld. Met dit beleidsplan leggen we de basis voor de komende vier jaar voor schuldhulpverlening. Het uitgangspunt is Nijmegenaren met geldzorgen eerder, sneller en beter te helpen. De Financieel Experts in de Wijk zijn hier erg belangrijk in: zij zijn de laagdrempelige toegang naar hulp bij geldzorgen, onder andere door vroegsignalering. Dit jaar hebben we de afspraken met de Financieel Experts in de Wijk vernieuwd, aansluitend op het beleidsplan Schuldhulpverlening.
- We dragen bij aan het verkleinen van gezondheidsverschillen
In 2023 is de Collectieve aanvullende verzekering (CAZ) uitgebreid met een beperkt aanvullend pakket met als doelgroep jongeren en minima met relatief lage zorgkosten. Daarnaast zijn de gemeentelijke premiebijdragen voor de CAZ verhoogd. Zo stijgt de gemeentelijke bijdrage mee met de stijgende premies en houden we de CAZ aantrekkelijk. Dit met het doel zorgmijding tegen te gaan en schulden te voorkomen.
Doel: We willen intergenerationele armoede doorbreken
- We hebben ontbijttassen verstrekt. Naar aanleiding van de motie Een ontbijt voor ieder kind hebben we in samenwerking met de Vincentius Vereniging Nijmegen en Bindkracht10 van december 2022 tot de zomervakantie van 2023 ontbijttassen verstrekt aan ouders die niet zelf een ontbijt voor hun kinderen kunnen betalen. Per week hebben we gemiddeld 500 tassen verstrekt die ouders konden ophalen in de wijken Lindenholt, Dukenburg, Hatert en Grootstal. In mei is er ook een afgiftelocatie in Nijmegen West geopend.
- Wij hebben subsidies verstrekt aan Stichting Leergeld en Stichting Babyspullen. De doelgroep van de kindregelingen die Stichting Leergeld uitvoert, is uitgebreid naar 0-4-jarigen. Stichting Leergeld heeft extra communicatie ingezet om de bekendheid onder kinderen en ouders te vergroten. Hierbij is in het bijzonder gefocust op vindplaatsen voor 0-4-jarigen. Van september tot en met december 2023 hebben 16 kinderen in deze leeftijd een cultuur- of sportactiviteit kunnen bijwonen, vergoed door Leergeld.
Stichting Leergeld heeft 4.179 kinderen in de leeftijd van 4 tot en met 17 jaar geholpen (vrijwillige ouderbijdrage primair onderwijs, schoolreis of excursie voortgezet onderwijs, laptop, zwemles en activiteit op het gebied van sport, cultuur of educatie). Hiermee zijn 2.365 gezinnen geholpen.
Stichting Babyspullen heeft 154 babystartpakketten verstrekt aan Nijmeegse ouders met een laag inkomen. Hiermee verminderen we de effecten van armoede op baby’s en jonge kinderen.
We hebben een Challenge Day georganiseerd op het Mondial College waarbij 9 tweede klassen in gesprek zijn gegaan over (het taboe rondom) armoede.
Doel: We bieden aanvullende gemeentelijke regelingen die participatie bevorderen aan inwoners vanaf 18 jaar
- We gaan door met het vereenvoudigen van de toegang tot de inkomensondersteunende regelingen en ontwikkelen de digitale Meedoen-pas verder door
Om ervoor te zorgen dat meer inwoners krijgen waar zij recht op hebben, hebben wij in 2023 gewerkt aan de implementatie van BerekenuwRecht. Dit is een online tool van het Nibud waar inwoners – eventueel met ondersteuning van hulpverleners – na het invullen van een aantal persoonlijke gegevens kunnen zien op welke landelijke en lokale ondersteuning zij waarschijnlijk recht hebben. Naar verwachting is de implementatie begin 2024 afgerond.
We werkten verder aan het vereenvoudigen van de digitale toegangspoort. Aanpassingen die op de korte termijn realiseerbaar zijn om hierop resultaat te halen, zijn in beeld gebracht. Via de website vergoedingen.nijmegen.nl, vindeninwoners alle regelingen bij elkaar. De overige aanpassingen, die meer tijd kosten dan gedacht, zijn ook in beeld.
- We breiden de doelgroep van de Meedoenregeling structureel uit naar 140% van het sociaal minimum
De inkomensgrens voor de Meedoenregeling is verhoogd naar 140% van het sociaal minimum. Er hebben in 2023 6.014 Nijmegenaren gebruik gemaakt van de Meedoenregeling. Dit is een stijging ten opzichte van 2022. Om inwoners die hier recht op hebben te bereiken, hebben we op Marktplaats een communicatiecampagne gevoerd over de Meedoenregeling, omdat dit een vindplaats kan zijn voor inwoners met een inkomen tot 140% van het sociaal minimum. Ook voor ons busvoordeelabonnement hebben wij een campagne gevoerd. Met de poster- en socialemediacampagne ‘Laat ‘m niet aan je voorbij rijden’ hebben we Nijmegenaren gewezen op het busvoordeelabonnement, waarmee ze na 9.00 uur en in het weekend gratis reizen met de bus. 10.318 Nijmegenaren hebben in 2023 gebruik gemaakt van het busvoordeelabonnement.
Ambitie: We willen dat alle Nijmegenaren kunnen voorzien in hun levensonderhoud
Doel: We verstrekken uitkeringen en individuele toeslagen op basis van wettelijke regelgeving
- We maken een plan van aanpak voor meer maatwerk en klantcontact in de uitvoering
We hebben de beleidsregels op het domein inkomen geactualiseerd. We hebben daarbij telkens gezocht naar de ruimte om de inwoner centraal te zetten en meer maatwerk en klantcontact te kunnen leveren, indien nodig. De acties hier, zijn verbonden aan onze acties in voorbereiding op de nieuwe Participatiewet.
- We passen de uitvoering aan wanneer de Participatiewet wijzigt
We zijn begonnen met het inzichtelijk maken van de wetswijzigingen die op ons af komen. Niet de regels, maar de mens centraal zetten, dat is het uitgangspunt van het conceptwetsvoorstel Participatiewet in balans. Door een samenhangend pakket van ruim 20 maatregelen wil de regering de Participatiewet weer in balans brengen. Er moet meer evenwicht komen tussen de 3 kernelementen van de Participatiewet: bestaanszekerheid, participatie en handhaving. Dat evenwicht moet worden bereikt door de menselijke maat centraal te zetten en uit te gaan van vertrouwen. Dit wetsvoorstel heeft een beoogde datum van inwerkingtreding van 1 januari 2025. In 2023 zijn we begonnen om een goede analyse van de impact van deze wetswijziging op de beleidsregels. Daarnaast hebben we, v ooruitlopend op de wijziging van de Participatiewet in 2025 (Participatiewet in balans), de norm voor jongeren die noodzakelijk uitwonend zijn aangepast. We hebben er voor gekozen om de lijn te volgen die ook wordt voorgesteld in de nieuwe Participatiewet. We hebben uitvoering gegeven aan wijziging van de Participatiewet, waardoor jongeren onder de 27 jaar niet meer onder de kostendelersnorm vallen.
Doel: We bieden aanvullende gemeentelijke regelingen voor inwoners die daarvoor in aanmerking komen
- We gaan door met het vergroten van het bereik van onze inkomensondersteunende regelingen, zowel voor volwassenen als kinderen
We hebben een communicatieplan voor de verschillende regelingen opgesteld. En we hebben verschillende campagnes gevoerd om de regelingen onder de aandacht te brengen. Daarnaast hebben we specifiek aandacht voor jongeren in de campagne Fix je Shit. Iedereen die in Nijmegen 18 wordt, krijgt sinds 2023 een kaart van de gemeente waarin we aandacht vragen voor de verantwoordelijkheden die jongeren krijgen zodra zij 18 jaar worden. Ook staat in de brief waar jongeren en hun ouders mogelijk recht op hebben, zoals zorgtoeslag.
- We steunen de Voedselbank in hun pilot met een supermarktmodel.
We zijn hierbij betrokken als sparringspartner. De Voedselbank heeft goede stappen gezet in het starten met de sociale supermarkt. Tot nu toe is er verder geen inzet nodig geweest van de gemeente.
- We onderzoeken de mogelijkheden en consequenties van het aanpassen van de productenlijst bijzondere bijstand
In 2023 hebben we een aantal mogelijkheden geïnventariseerd. Omdat de evaluatie van de armoedeagenda en een nieuw beleidskader armoedebestrijding gepland staan voor 2024, is besluitvorming over dit onderwerp doorgeschoven naar 2024.
- We verstrekken energietoeslag aan inwoners die daar recht op hebben.
Energietoeslag 2022: De aanvraag voor de energietoeslag 2022 stond tot juli 2023 open. Ongeveer 18.500 inwoners hebben een energietoeslag 2022 toegekend gekregen.
Energietoeslag 2023: In 2023 is er net als in 2022 een energietoeslag voor inwoners met een inkomen tot 130% van het sociaal minimum. Inwoners ontvangen afhankelijk van hun woonsituatie in totaal € 650 of € 1300 energietoeslag om hoge energiekosten te compenseren. Tot augustus 2023 konden inwoners die er recht op hadden, de vooruitbetaling van € 500 euro energietoeslag aanvragen. Nadat de Wet Energietoeslag 2023 was aangenomen, hebben we begin december 2023 aan 12.500 inwoners de energietoeslag toegekend. Vanaf 2 januari 2024 kunnen inwoners die niet automatisch de toeslag hebben gekregen, zelf een aanvraag doen. De aanvraag staat tot april 2024 open. We verwachten zo’n 5.500 aanvragen.
Doel: We voorkomen dat er (problematische) schulden ontstaan en/of dat schulden onnodig hoger worden door het bieden van preventieve ondersteuning, vroeg signalering en nazorg
- We vergroten het bewustzijn bij werkgevers en werkende armen zelf
We zijn in 2023 in gesprek gegaan met het WerkBedrijf en een aantal grote werkgevers in de stad. En hebben de werkgevers uitgelegd wat geldzorgen kan doen met werknemers. Zij hebben informatie ontvangen over het signaleren en bespreekbaar maken van geldzorgen. Ook hebben we in 2023 extra aandacht gegeven aan de communicatie rondom de Meedoenregeling en het Busvoordeelabonnement. Dit is zowel via borden in de stad als de lokale kranten en sociale media gebeurd. Daarnaast is de Meedoenregeling ook via Marktplaats als experiment gepromoot. De resultaten van deze campagne worden in 2024 door de Hogeschool van Amsterdam bekendgemaakt.
Doel: We bieden dienstverlening aan huishoudens met financiële problemen en begeleiden huishoudens met problematische schulden en kleine ondernemers (MKB-ers/ZZP-ers) om duurzaam uit de schulden te komen
- We optimaliseren de keten van schuldhulpverlening aan ondernemers
In 2023 hebben we het OndernemersPunt Geldzorgen (OPG) gecontinueerd. Het OPG is steeds effectiever en efficiënter gaan werken. Zo hebben we meer inwoners kunnen helpen zonder een doorverwijzing. Ook is de bekendheid van het OPG steeds groter geworden. Ondernemers zijn steeds vroeger in beeld gekomen zodat problematische schulden waar mogelijk voorkomen zijn. Ook is het punt geëvalueerd en hebben we verbeterpunten uit deze evaluatie ingevoerd.
- We starten met een Jongerenperspectieffonds (JPF) voor jongeren met (problematische) schulden
In 2023 zijn de voorbereidingen om te kunnen starten met het JongerenPerspectiefFonds uitgevoerd. In het laatste kwartaal heeft het college de werkvorm vastgesteld en zijn we begonnen met de intakes. Jongeren die deelnemen aan het JPF krijgen ondersteuning van een sterke combinatie van een schuldhulpverlener en een jongerenwerker. Zo werken de jongeren naast hun financiële situatie ook aan hun persoonlijke ontwikkeling en woonsituatie.