Binnen het sociaal domein zetten we in 2023 en verder volop in op het versterken van de sociale basis, op het bevorderen van bestaanszekerheid en op het vergroten van kansengelijkheid. We blijven inzetten op preventie, laagdrempelige ondersteuning in de wijken en normaliseren, zodat inwoners kunnen participeren en zware zorg en ondersteuning zoveel mogelijk wordt voorkomen. De focus ligt op een goede uitvoering van beleid samen met organisaties in de wijken, stad en regio. Naast en in samenhang met de inzet die we al langer plegen is er een aantal actuele ontwikkelingen in de samenleving die de sociale tweedeling kunnen vergroten en daarom vragen om extra aandacht. Er speelt op dit moment namelijk veel in de samenleving met impact op het sociaal domein, denk bijvoorbeeld aan de hoge energielasten, het woningtekort, de huisvesting van statushouders en de problemen en kansen op de arbeidsmarkt. Dat betekent dat we daar ook het komende jaar goed op moeten blijven inspelen. We gaan de sociale tweedeling te lijf met een integrale aanpak. Dat betekent dat niet de programma's of de afdelingen leidend zijn, maar de opgaven in de stad en de leefwereld van de inwoners. Hieronder volgt een opsomming van een aantal interventies of onderwerpen die in 2023 extra aandacht krijgen. We willen dat alle Nijmegenaren kunnen participeren, bij voorkeur door werk
Wanneer er sprake is van werkloosheid, bieden we ook in 2023 samen met WerkBedrijf intensieve begeleiding aan en zetten we instrumenten in zoals loonkostensubsidies, jobcoaching, proefplaatsingen en/of (om)scholingen. Professionals van de gemeentelijke afdeling Zorg & Inkomen, de buurtteams en WerkBedrijf werken steeds meer en nauwer met elkaar samen, ook op elkaars locatie. Zo ontwikkelen we een voor de inwoner effectieve en integrale aanpak die leidt naar werk of een andere passende vorm van participatie. We stellen de inwoner centraal, en hebben aandacht voor de brede, persoonlijke situatie en leveren maatwerk. De krapte op de arbeidsmarkt is nog nooit zo groot geweest
In 2023 verwachten we als gevolg van een gunstige economie, de coronapandemie en de oorlog in Oekraïne een blijvend krappe arbeidsmarkt. Dit betekent dat er voor het eerst sinds jaren meer banen dan werkzoekenden zijn. Er is naast deze kwantitatieve krapte ook sprake van een kwalitatieve krapte: er gaapt een kloof tussen de vraag van werkgevers en het aanbod van werkzoekenden. Dat maakt dat het belangrijk is om extra te investeren in onze bijstandsgerechtigden. De begeleiding die nodig is in de komende jaren is langduriger en intensiever. Aan de kant van de vraag van de werkgevers investeren we in het aanpassen van functies en functie-eisen. Werkgevers vragen om compensatie van een lagere loonwaarde en willen begeleiding van de werknemer op de werkplek (loonkostensubsidie, jobcoaching, nazorg etc.). Al met al kost een geslaagde bemiddeling dus meer tijd en geld. We zien dat met name de focusgroepen de aandacht nodig hebben en een specifieke benadering vragen (denk aan de aanpak van jeugdwerkgelegenheid en zorgjongeren). Van werk-naar-werk trajecten en om- en bijscholing blijven belangrijk
De huidige arbeidsmarkt laat zien dat het noodzakelijk is dat mensen zich blijven ontwikkelen om aan werk te komen en te blijven. We trekken samen op met partners uit het onderwijs en het bedrijfsleven om goede stappen te zetten voor onze inwoners. We hebben een gezamenlijke uitvoeringsagenda waarin alle regionale projecten samenkomen om deze zo goed mogelijk op elkaar aan te laten sluiten. Het Regionaal Mobilteitsteam (RMT) is hier een voorbeeld van. We proberen armoede- en schuldensituaties zoveel mogelijk te voorkomen
We willen Nijmegenaren met geldzorgen eerder, sneller en beter helpen. We zien te vaak dat mensen die al in de problemen zitten, ook nog te maken krijgen met oplopende schulden. Daarom zetten we in 2023 in op preventie en vroegsignalering om zo schulden te voorkomen. Hiervoor leggen we verbinding met het programma Welzijn, Wijkontwikkeling en Zorg waar schuldhulpverlening onderdeel van uitmaakt. We zetten in dit kader structureel in op de Financieel Experts in de Wijk (FEW). Voor 2023 en verder maken we met de FEW hernieuwde afspraken over hoe zij inwoners eerder, sneller en beter kunnen helpen. Via de inzet van vroegsignalering sporen we zo mensen met betalingsachterstanden op en bieden hen laagdrempelige hulp. In 2023 hebben wij bovendien extra aandacht voor jongeren met geldzorgen en schulden. We passen de uitvoering aan wanneer de Participatiewet wijzigt
De regering is voornemens om de Participatiewet aan te passen, en een aantal ‘hardheden’ die er in zitten uit te halen ofwel te verzachten. Wij volgen deze wijzigingen nauwgezet en passen ons beleid daar op aan, bijvoorbeeld wanneer het gaat om het schrappen van de kostendelersnorm voor jongeren. We starten met een Jongerenperspectieffonds voor jongeren met (problematische) schulden
Jongeren en jongvolwassenen met schulden willen we zoveel mogelijk met een schone lei laten starten en behoeden voor het opbouwen van schulden. Daarom bereiden we in 2023 het Jongerenperspectieffonds voor. Met het Jongerenperspectieffonds zorgen we dat jongeren zo snel mogelijk schuldenvrij zijn. Dankzij zo’n fonds krijgen jongeren een persoonlijke trajectbegeleider en schelden we schulden kwijt in ruil voor een tegenprestatie zoals een opleiding. We treffen de voorbereidingen voor dit fonds en onderzoeken hoe de samenwerking gezocht kan worden met bestaande partners en projecten. Een voorbeeld hiervan is vroegsignalering in wijken en op scholen door jongerenwerkers, waarbij wij samenwerken met de Financieel Experts in de Wijk (FEW). We zorgen voor een goede uitvoering van het regionaal arbeidsmarktbeleidsplan ‘Werk Voorop!’ en herijken dit medio 2023
We laten dit aansluiten op de huidige economische en maatschappelijke ontwikkelingen. Naar aanleiding van wensen van de gemeenteraad zetten wij meer in op dienstverlening voor specifieke groepen, zoals jongeren, statushouders, ouderen en kandidaten met een arbeidsbeperking. Dit alles leggen we vast in de Dienstverleningsovereenkomst (DVO) met WerkBedrijf. Wij houden driegesprekken met de werkzoekende en WerkBedrijf. Daarnaast krijgen uitkeringsgerechtigden (zoals zorgjongeren), die gebaat zijn bij een vast contactpersoon, een eigen klantmanager. Medio 2023 stellen de gemeenteraden een nieuw regionaal beleidskader arbeidsmarkt vast. De krapte op de arbeidsmarkt en de uitkomsten van het evaluatie-onderzoek bij WerkBedrijf zijn hierin leidend. Wij ontwikkelen het Regionaal MobiliteitsTeam Rijk van Nijmegen verder door
Dit doen we samen met de partners van de Regionale Tafel Arbeidsmarkt, aangevuld met de vakbonden en Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB). Met het regionaal mobiliteitsteam (RMT) begeleiden we werkzoekenden naar duurzaam werk zodat werkloosheid wordt voorkomen of zo kort mogelijk duurt. Hierbij staat wat iemand nodig heeft om (weer) aan het werk te gaan centraal. We doen dit door het beschikbaar stellen van ontschot budget. Daarnaast ondersteunen we met het RMT bedrijven bij de ‘van werk naar werk’ begeleiding en het zoeken naar personeel. De ondersteuning die het RMT biedt is aanvullend op reguliere dienstverlening van sociale partners, UWV en gemeenten. We zetten in op een leven lang ontwikkelen
Dit doen we onder andere door het beschikbaar stellen van transitievouchers voor om- en bijscholing vanuit de aanvullende middelen van de provincie Gelderland en door het inzetten op kansberoepen met behulp van de middelen van Perspectief op Werk. We coördineren de regionale aanpak jeugdwerkgelegenheid
We hebben hierbij een regierol als centrumgemeente voor de regio Rijk van Nijmegen. Bij deze aanpak werken onderwijs, UWV, WerkBedrijf en gemeenten samen. Het doel daarvan is om kwetsbare, met werkloosheid bedreigde jongeren en jongeren die werkloos zijn weer snel aan het werk te krijgen. De samenwerking tussen de ketenpartners willen we versterken om succesvol te zijn in de aanpak en om ook op langere termijn te kunnen beschikken over een structureel netwerk rond jongeren in een kwetsbare positie. We creëren Maatwerkbanen
Dit doen we voor inwoners die niet in aanmerking komen voor voorzieningen voor mensen met een (lichte) arbeidsbeperking (zoals beschut werk), maar ook op zo’n afstand van de arbeidsmarkt staan dat ze niet via de reguliere route een reële kans op uitstroom uit de bijstand hebben. De Maatwerkbaan zorgt onder andere voor een vast inkomen, stabiliteit, geeft (zelf)vertrouwen en levert sociale contacten op. Mensen kunnen meedoen in de samenleving én ervaren een positief effect op hun (mentale) gezondheid en welbevinden. Ons doel voor 2023 is dat we met ongeveer 15 maatwerkbanen starten en dat we een goed overzicht krijgen op de relevante kosten en baten (zowel maatschappelijk als financieel) van deze maatwerkbanen. We optimaliseren onze dienstverlening voor statushouders in het kader van de Wet inburgering 2013 en de nieuwe Wet inburgering 2021
Dit doen we in samenwerking met het programma Welzijn, Wijkontwikkeling en Zorg. Met ingang van de Wet inburgering 2021 zijn we verantwoordelijk voor het financieel ontzorgen van de inburgeringsplichtigen gedurende ten minste 6 maanden. Daarnaast zijn we ook verantwoordelijk voor de onderdelen participatie en werk. Voor deze onderdelen werken we samen met WerkBedrijf Rijk van Nijmegen om invulling te geven aan de arbeidsmarkttoeleiding van de inburgeringsplichtige. Onze dienstverlening voor statushouders die vallen onder de vorige Wet inburgering (2013) stellen we zoveel als mogelijk gelijk aan de nieuwe wet. We geven meer aandacht en begeleiding aan inwoners die langdurig afhankelijk zijn van een bijstandsuitkering
Dit doen we samen met WerkBedrijf in het project ‘Doe je mee’. Deze uitkeringsgerechtigden zijn niet (meer) in een regulier traject met WerkBedrijf. Om hen toch in beeld te houden en in beweging te helpen, bij voorkeur naar betaald werk of participatie anderszins, nodigen wij hen gezamenlijk uit voor een gesprek met WerkBedrijf uit voor een of meerdere gesprekken om de situatie van de bijstandsgerechtigde in de breedte in beeld te krijgen. Het project loopt tot en met november 2024. Alle leefgebieden nemen we hierin mee, zoals participatie, gezondheid, welzijn en de financiële situatie. Het werk van de participatiecoaches is hierna belangrijk. Zij helpen mensen die langdurig afhankelijk zijn van een bijstandsuitkering om een stap verder op de participatieladder te zetten. We optimaliseren de keten van schuldhulpverlening aan ondernemers
De coronacrisis had een groot effect op ondernemers. Tijdens de coronacrisis moesten veel zelfstandigen een beroep doen op steunmaatregelen vanuit het Rijk. Er is duidelijk geworden welk effect het wegvallen van deze steunmaatregelen heeft. Om te voorkomen dat problematische schulden ontstaan en om te zorgen dat ondernemers met geldzorgen en/of schulden zo goed mogelijk worden geholpen hebben we eind 2022 OndernemersPunt Geldzorgen gestart. In 2023 nemen we dit Ondernemerspunt beter op in de keten en ontwikkelen we de samenwerking met verschillende maatschappelijke partners door. Daarbij kijken we naar meer mogelijkheden om de drempel te verlagen voor een ondernemer om zich aan te melden. We gaan in 2023 verder met de uitvoering van de Armoede Agenda 2020-2024
Gedurende vier jaar richten we ons op de volgende vier speerpunten uit de Armoede Agenda:
1. Optimaliseren bereik en organisatie minimaregelingen
2. Aanpak kinderarmoede
3. Gezondheid en armoede
4. Werkende armen We gaan door met het vereenvoudigen van de toegang tot de inkomensondersteunende regelingen en ontwikkelen de digitale Meedoen-pas verder door
We zorgen voor één digitale poort waar inwoners gemakkelijk en direct kunnen zien op welke regelingen zij recht hebben. Daar kunnen ze deze ook meteen aanvragen. De Meedoenregeling, het busabonnement en de Individuele Inkomenstoeslag (IIT) zijn hier al op aangesloten. Het platform dat de digitale poort vormt, ontwikkelen we verder door zodat het ook mogelijk wordt andere regelingen aan te sluiten zoals de kindregelingen, studietoeslag, bijzondere bijstand en de Collectieve aanvullende ziektekostenverzekering (CAZ). We gaan door met het vergroten van het bereik van onze inkomensondersteunende regelingen, zowel voor volwassenen als kinderen
We weten al veel inwoners te bereiken, maar toch is er een groep die nog geen gebruik maakt van onze inkomensondersteunende regelingen. Ook in 2023 hebben we extra aandacht voor het vergroten van het bereik. Dit doen we door de toegang tot de regelingen gemakkelijker te maken en via communicatie de bekendheid van de regelingen te vergroten. We hebben hierin specifieke aandacht voor jongeren. Zo gaan we een kaart sturen naar jongeren die 18 worden (en een brief voor naar hun ouders) waarin de inkomensondersteunende regelingen onder de aandacht worden gebracht bij deze groep. We breiden de doelgroep van de Meedoenregeling structureel uit naar 140% van het sociaal minimum.
Met de Meedoenregeling kunnen inwoners met een laag inkomen voor maximaal € 150 per jaar een cursus of activiteit doen. Hiermee bevorderen we participatie en zorgen we dat iedereen mee kan doen. We zien dat een grotere groep inwoners in de problemen komt vanwege de hoge inflatie. In het coalitieakkoord is daarom opgenomen dat de Meedoenregeling vanaf 2023 beschikbaar is voor een grotere groep Nijmegenaren. We steunen de Voedselbank in hun pilot met een supermarktmodel.
Inwoners die te weinig geld overhouden om aan voedsel en kleding te besteden kunnen een beroep doen op de Voedselbank. De Voedselbank werkt aan een pilot waarin ze ervaring op willen doen met een supermarktmodel om de klanten meer keuze te bieden. Wij volgen deze pilot en steunen de Voedselbank indien nodig. We vinden het bovendien belangrijk dat ook mensen met een laag inkomen gezond kunnen eten en hebben aandacht voor voldoende groente en fruit in de voedselpakketten en supermarkt. We maken een plan van aanpak voor meer maatwerk en klantcontact in de uitvoering
Met het aansluiten van alle minimaregelingen op het platform van de digitale Meedoen-pas verandert er veel voor de uitvoering. Een groot deel van het aanvraagproces en van de administratieve afhandeling wordt geautomatiseerd. De rol van de uitvoering verandert daardoor. De ruimte die ontstaat willen we gebruiken voor meer klantcontact en het meer leveren van maatwerk. In een plan van aanpak werken we uit wat de gevolgen van de automatisering zijn voor de uitvoering en op welke wijze we de ruimte die ontstaat willen invullen. We onderzoeken de mogelijkheden en consequenties van het aanpassen van de productenlijst bijzondere bijstand
Voor mensen met een laag inkomen bieden we de mogelijkheid om bijzondere bijstand aan te vragen als zich bijzondere en noodzakelijke kosten voordoen die iemand zelf niet kan betalen. Dit doen we op grond van de Participatiewet. Voor het vergoeden van duurzame gebruiksgoederen hanteren we een lijst met noodzakelijke goederen die in beginsel in aanmerking komen voor vergoeding uit bijzondere bijstand. We zien dat deze lijst niet goed meer aansluit op het beleid dat we voeren en de tijd waarin we leven. Zo is een computer of laptop hier nog geen onderdeel van. We onderzoeken daarom of we de lijst en eventueel de systematiek kunnen aanpassen en werken hier de (financiële) consequenties van uit. We dragen bij aan het verkleinen van gezondheidsverschillen
Wij vinden het belangrijk om de gezondheid van inwoners met een laag inkomen te stimuleren. Dit doen we onder andere door het toevoegen van een beperkte aanvullende verzekering aan de CAZ. Hiermee bereiken we een grotere doelgroep, waaronder jongeren en jonge gezinnen. Ook zoeken wij actiever de samenwerking met huisartsen op. Belangrijke thema’s zijn hierin het signaleren en bespreekbaar maken van armoede en schulden in de spreekkamer en het terugdringen van roken onder inwoners met een laag inkomen. Ook hebben we aandacht voor de emoties die armoede en schulden met zich meebrengen, zoals stress en schaamte. Een stress-sensitieve benadering van inwoners met een laag inkomen speelt hier een belangrijke rol in. Bovendien zullen we de mogelijkheden onderzoeken om voldoende groente en fruit te garanderen voor mensen met een laag inkomen. We vergroten het bewustzijn bij werkgevers en werkende armen zelf
Mensen die werken maar toch een laag inkomen hebben, weten vaak niet dat zij gebruik kunnen maken van de inkomensondersteunende regelingen die de gemeente biedt. We gaan daarom in samenwerking met WerkBedrijf en met enkele grote werkgevers in gesprek over de mogelijkheden die er binnen de gemeente zijn om deze mensen te ondersteunen. We roepen de werkgevers op om hier richting hun werknemers aandacht voor te hebben. Verder hebben we binnen onze communicatiemix specifiek aandacht voor de werkende armen. | 