Binnen het sociaal domein zetten we in 2023 en verder volop in op het versterken van de sociale basis, op het bevorderen van bestaanszekerheid en op het vergroten van kansengelijkheid. We blijven inzetten op preventie, laagdrempelige ondersteuning in de wijken en normaliseren, zodat inwoners kunnen participeren en zware zorg en ondersteuning zoveel mogelijk wordt voorkomen. De focus ligt op een goede uitvoering van beleid samen met organisaties in de wijken, stad en regio. Naast en in samenhang met de inzet die we al langer plegen is er een aantal actuele ontwikkelingen in de samenleving die de sociale tweedeling kunnen vergroten en daarom vragen om extra aandacht. Er speelt op dit moment namelijk veel in de samenleving met impact op het sociaal domein, denk bijvoorbeeld aan de hoge energielasten, het woningtekort, de huisvesting van statushouders en de problemen en kansen op de arbeidsmarkt. Dat betekent dat we daar ook het komende jaar goed op moeten blijven inspelen. We gaan de sociale tweedeling te lijf met een integrale aanpak. Dat betekent dat niet de programma's of de afdelingen leidend zijn, maar de opgaven in de stad en de leefwereld van de inwoners. Hieronder volgt een opsomming van een aantal interventies of onderwerpen die in 2023 extra aandacht krijgen. We wijzigen de subsidies om kansengelijkheid en optimale ontwikkelingskansen te stimuleren
We gaan in 2023 door met het inzetten van hbo-coaches op de VVE-peuteropvanglocaties (VVE is voor- en vroegschoolse educatie). Dit zijn pedagogische beleidsmedewerkers die de educatiekwaliteit verhogen. Hiermee geven we uitvoering aan de landelijke regelgeving over de basiskwaliteit van de voorschoolse educatie als onderdeel van het onderwijsachterstandenbeleid. In het nieuwe onderwijsbeleid 0 – 6 jaar maken we de hbo-coach een vast onderdeel van de structurele ondersteuning. Op basis van de evaluatie van het oude SMI-beleid (kinderopvang op basis van sociaal medische indicatie) en naar aanleiding van landelijk onderzoek zijn nieuwe beleidsregels vastgesteld. Het zwaartepunt van de inzet is veranderd: eerder was de inzet voornamelijk gericht op de ontwikkeling van het kind, nu is er ook uitdrukkelijk aandacht voor moeilijke omstandigheden van het gezin. We ondersteunen gezinnen, die geen recht op kinderopvangtoeslag hebben en vanwege een sociale of medische indicatie (deels) niet in staat zijn om voor hun kinderen te zorgen waardoor kinderopvang nodig is. Samen met het primair onderwijs zijn nieuwe afspraken gemaakt over het onderwijsachterstandenbeleid. Vanaf het schooljaar 2022-2023 hebben we de subsidies aangepast. De subsidies zijn gericht op taalontwikkeling en ouderparticipatie in het basisonderwijs.
Scholen in het voortgezet onderwijs zetten NPO gelden (Nationaal Programma Onderwijs) tot 2023 in voor extra begeleiding aan hun leerlingen, waaronder (gratis) huiswerkbegeleiding. Het aantal aanmeldingen voor onze pilot huiswerkbegeleiding aan VO-leerlingen op enkele bibliotheeklocaties (Hatert, Zwanenveld en wijkcentrum Lindenholt) is hierdoor beperkt. Dat is op zichzelf een positieve ontwikkeling. Het werpt wel de vraag op of huiswerkbegeleiding op scholen na de NPO nog geborgd is. We zijn in gesprek met het onderwijs en de bibliotheek Gelderland Zuid ten behoeve van een (vervolg)aanpak vanaf 2023. We voeren het Nationaal Programma Onderwijs uit
Dit zijn extra rijksmiddelen die deels naar het onderwijs en deels naar gemeenten gaan voor de periode halverwege 2021 tot en met 2025. Met de middelen die Nijmegen heeft ontvangen worden (sociaal-emotionele) problemen en/of achterstanden weggewerkt die (een deel van de) leerlingen in het primair (po) en voortgezet onderwijs (vo) opgelopen hebben in de coronaperiode. Om jongeren extra te ondersteunen financieren we onder andere de inzet van jongerenwerk en extra ureninzet van schoolmaatschappelijk werk op de vo-scholen, ondersteunen we plannen in het primair onderwijs om (jonge) kinderen met de juiste ondersteuning in het regulier onderwijs te houden. Essentieel om kinderen te kunnen ondersteunen en helpen, is de beschikbaarheid van genoeg en goede docenten. Het landelijke lerarentekort maakt het oplossen van de problemen tot een forse opgave voor het gehele onderwijs. Dit tekort wordt ook in het Nijmeegse onderwijs steeds meer zichtbaar. Ter ondersteuning van het onderwijs zetten we dan ook in 2023 middelen uit ons Nationaal Programma Onderwijs (NPO) in voor het project voor behoud van docenten die werkzaam zijn op de vo scholen in onze stad. Aansluiting onderwijs jeugdhulp voor een sterkere basis, meer preventie en inclusie op school
In 2023 werken we aan een regionale strategie jeugd binnen het Rijk van Nijmegen om de aansluiting onderwijs-jeugdhulp te verbeteren. Hierin wordt stevig in gezet om het onderwijs meer inclusief te maken, onder andere door de basis (hiermee wordt concreet verstaan: lezen, schrijven, rekenen en kennis van de wereld/wereldoriëntatie, ook wel kerntaken genoemd) in school te versterken en meer preventief te werken. In 2021-2022 zijn acht scholen gestart met de aanpak ziekteverzuim in de vo-scholen, waarbij leerlingen eerder gezien worden en effectiever wordt samengewerkt tussen school, leerplicht en de jeugdarts. In 2023 gaan alle vo-scholen in Rijk van Nijmegen op deze manier werken. Aansluitend hierop wordt in 2023 een aanpak ontwikkeld rondom thuiszittende leerlingen.
We hebben in 2022 een project uitgevoerd om knelpunten aan te pakken in onze grensregio die ontstaan doordat het Duitse en Nederlandse onderwijs- en zorgsysteem onvoldoende op elkaar aansluiten. Dit zorgt voor problemen bij de uitvoering van de leerplicht en/of het bieden van hulp aan gezinnen die in Duitsland wonen, waarvan de kinderen in Nijmegen aar school gaan. In 2023 willen we een grensoverschrijdend netwerk en samenwerking opbouwen, waarmee de hulp aan kinderen en gezinnen verbetert. Wij monitoren en maken zo nodig aanvullende prestatieafspraken met het samenwerkingsverband en de Nijmeegse schoolbesturen primair onderwijs met betrekking tot de volgende activiteiten:
- Het inrichten van Jonge Kind groepen, waarmee we beogen om meer jonge kinderen in het regulier basisonderwijs te houden en te voorkomen dat zij op jonge leeftijd meteen naar het speciaal (basis)onderwijs gaan. We maken afspraken met het samenwerkingsverband om de deelname aan het speciaal onderwijs te verminderen.
- Een vliegende brigade bestaande uit onderwijsondersteuners , die tijdelijk ingezet worden bij de kinderopvang en in de overgang van het voorschoolse naar het onderwijs, met als doel structurele verbeteringen implementeren waardoor minder jonge kinderen naar het speciaal (basis)onderwijs moeten.
- Aanvullende ondersteuning voor onderwijsondersteuning die met name gericht is op het wegwerken van de negatieve gevolgen van corona in het onderwijs.
- Expertise en professionaliseringsaanbod Nieuwkomersonderwijs dat gericht is op betere overgangen naar regulier onderwijs voor nieuwkomers, voorkomen van jeugdhulp, het tegengaan van de negatieve gevolgen van corona bij deze doelgroep en het beter voorbereid zijn op grote groepen vluchtelingen zoals we het afgelopen jaar twee keer hebben meegemaakt.
- Het verstevigen van de ondersteuningsstructuur voor hoogbegaafde kinderen binnen het regulier onderwijs en het bevorderen van inclusie en normalisering. Voorloperstraject Rijke Schooldag en doorontwikkeling brede scholen voor betere benutting talenten kinderen
In 2022 zijn we door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Welzijn aangemerkt als voorloper in het kader van het Voorloperstraject Rijke schooldag. Het doel van dit traject en de subsidiemiddelen is een kwalitatief goed programma van activiteiten rond de school en wijk organiseren zodat kinderen hun talenten en vaardigheden kunnen ontwikkelen en benutten.
Nijmegen kent al ruim 15 jaar het concept Brede Scholen en we willen dit concept verder doorontwikkelen. In 2023 willen we een nieuwe aanpak ontwikkelen (passend binnen het stadsdeelprogrammeren & preventieprogramma’s – sterke sociale basis) waarmee de kinderen in Nijmegen kunnen deelnemen aan kwalitatief goed aanbod om ontwikkelkansen en ontmoeting te vergroten. Binnen deze aanpak moet er voldoende ruimte zijn om te differentiëren en aan te sluiten bij de specifieke behoefte van een school- of wijkpopulatie. Nieuwe verordening leerlingenvervoer
In 2023 stellen we een nieuwe verordening leerlingenvervoer vast, waarbij meer aandacht is voor het stimuleren van kinderen en jongeren om zo zelfstandig mogelijk te reizen én de ontwikkeling van het kind in afstemming met het onderwijs. Activiteitenbudget scholen
In het kader van gelijkwaardige kansen en talentontwikkeling, gaan we met de verschillende betrokkenen in gesprek over het activiteitenbudget van scholen en de vrijwillige ouderbijdrage. We stimuleren de acceptatie van diversiteit voor een positief en veilig schoolklimaat
We subsidiëren het project SchoolsOUT op grond van het convenant met de schoolbesturen, GGD, Dito young LGTB+ en COC Nijmegen. Dit project biedt scholen ondersteuning op maat bij aandacht voor seksuele en genderdiversiteit. De kennis en ervaring van SchoolsOUT zetten we ook in om uitvoering te geven aan de motie ‘Niet discrimineren kun je leren’. De aanpak van discriminatie is vanuit het ministerie van OCW een opdracht aan scholen en is verwerkt in de burgerschapsaanpak. We inventariseren op scholen waar zij behoefte hebben om hun aanpak te kunnen verbeteren. Waar nodig komen we in 2023 tot een voorstel om scholen te ondersteunen bij het bespreekbaar maken van de problematiek en het vergroten van het bewustzijn rond discriminatie. We gaan met het onderwijs in gesprek over de Inclusieagenda. We voorkomen dat jongeren voortijdig schoolverlaten en begeleiden hen naar school of werk
We gaan verder met de uitvoering van het regionaal programma voortijdig schoolverlaten 2021-2024. Scholen verwachten dat door de gevolgen van de coronacrisis, motivatieproblemen en verkeerde studiekeuzes het aantal voortijdige schoolverlaters in 2023 gaat oplopen. En toch streven we ernaar dat er juist minder jongeren zonder diploma het onderwijs verlaten.
In 2023 willen we zien dat de doorstroom tussen scholen soepeler gaat, onder andere door de inzet van doorstroomcoaches, dat onderwijs en zorg gemakkelijker met elkaar samenwerkt en we contact onderhouden met jongeren na onderwijs. We starten met een loopbaanteam mbo en loopbaanteam pro/vso. We streven naar maximaal 420 voortijdige schoolverlaters in kalenderjaar 2024.
Voor de aanpak van jeugdwerkloosheid zijn extra rijksmiddelen naar de regio gekomen. We hebben deze middelen gebundeld en spreken inmiddels over één regionale aanpak ‘jongeren naar school of werk’. In 2023 willen we deze regionale aanpak verder versterken. We richten ons daarbij niet alleen op voortijdige schoolverlaters maar op alle jongeren (tot 27 jaar) die ondersteuning nodig hebben in hun loopbaan binnen het onderwijs of in de stap naar werk. Voor jongeren die zonder een startkwalificatie aan het werk gaan, houden we de drempel om terug te keren naar onderwijs of praktijkleren zo laag mogelijk. Samen met onze partners geven we ‘een leven lang ontwikkelen’ en maatwerk bieden verder vorm. Samen met kennisinstellingen werken we aan een vernieuwende aanpak van maatschappelijke vraagstukken
Door gebruik te maken van de meest recente kennis en kunde van onze kennisinstellingen blijven wij onze eigen aanpak vernieuwen op thema’s zoals gezonde stad, integrale wijkaanpak en huisvesting. Onder andere in Nijmegen Nieuw-West, Nijmegen-Noord en Lindenholt verbinden we het mbo, hbo en wo aan maatschappelijke vraagstukken, zodat onderzoek in de wijk door verschillende disciplines en op verschillende niveaus mogelijk wordt. In 2023 starten we met deze manier van werken in de wijken Lindenholt en Zuid. Voor het thema ‘Maak ruimte’ betrekken we studenten van verschillende kennisinstellingen bij projecten als ‘Studio Kanaalzone’ in Winkelsteeg en ‘Lifeport circulair lab’ in het stationsgebied.
Deze samenwerking wordt financieel ondersteund vanuit het ministerie van OCW via de onderzoekregeling van de City Deal Kennis Maken. We gaan structureel in overleg met de jongerenraad, met studentenraden en studentenkoepelverenigingen, gekoppeld aan thema’s die spelen bij jongeren. We hebben inmiddels twee studentambtenaren in dienst die de verbindingen leggen tussen de gemeentelijke thema’s en de leefwereld van de studenten van het mbo, hbo en universiteit. We doorbreken de cyclus van laaggeletterdheid van generatie op generatie met een gezinsaanpak
Ouders die moeite hebben met basisvaardigheden geven dat vaak van generatie op generatie door. We willen deze cyclus doorbreken en kansengelijkheid vergroten met een Gezinsaanpak. Deze aanpak richt zich op de rol van ouders in de taalontwikkeling van hun jonge kinderen en het verhogen van de basisvaardigheden van de ouders zelf. In 2022 heeft Stichting Lezen en Schrijven binnen onze regio onderzoek gedaan en een ‘plan op maat’ geschreven voor de opzet van een Gezinsaanpak. In 2023 gaan we navolging geven aan dit advies in samenwerking met onze partners en regiogemeenten. We maken nieuwe afspraken over onderwijshuisvesting
Door de doordecentralisatie onderwijshuisvesting zijn de gemeentelijke huisvestingstaken met bijbehorende middelen overgedragen aan de schoolbesturen. De in 2021 gestarte evaluatie van de doordecentralisatie is vanwege de hoge mate van complexiteit in 2022 voortgezet. Uw raad heeft begin 2022 wensen en bedenkingen kenbaar gemaakt op de tussentijdse evaluatie. Samen met de schoolbesturen gaan we volop inzetten op de landelijke lobby zoals afgesproken in het coalitieakkoord "Ons Nijmegen, Stad van Iedereen" voor de bestuursperiode 2022-2026. Doel is om meer budget voor onderwijshuisvesting vanuit het Rijk beschikbaar te krijgen in het gemeentefonds. Tevens zullen er nieuwe afspraken met de Nijmeegse schoolbesturen komen om de ambitie voor onderwijshuisvesting voor de komende 5 jaar weer toekomstbestendig te maken. In 2023 maken we concrete plannen naar aanleiding van in 2022 gevoerde gesprekken over huisvestingaanvragen van twee niet-doorgedecentraliseerde scholen (Aventurijn en Hidaya). We zoeken een passende oplossing voor een uitbreidingsvraag van een doorgedecentraliseerde basisschool (Meander).
Ook nemen we in 2023 een besluit over een verwachte uitbreidingsvraag van een niet-doorgedecentraliseerde school in het (voortgezet) speciaal onderwijs (Tarcisius). Daarnaast gaan we verder met de voorbereidingen voor het stichten én het realiseren van de nieuwe school in Hof van Holland met als beoogde startdatum augustus 2024. En we maken in 2023 concrete plannen ten aanzien van de tijdelijke onderwijshuisvesting aan de Griftdijk in Nijmegen Noord in combinatie met Zuiderveld. De locatiestudie met betrekking tot vmbo/mbo Yuverta wordt in 2023 afgerond, zodat we een besluit kunnen nemen ten aanzien van hun toekomstige locatie. | 