Wat hebben we dit jaar bereikt

Wat hebben we dit jaar bereikt

Ambitie: We hebben wijken met een vitaal & gezond leefklimaat waar inwoners zich thuis voelen en mee kunnen doen

Doel: Wij stimuleren positieve en samenhangende ontwikkeling in iedere wijk/buurt

• We zetten in op het welzijn van onze inwoners in onze wijken via stadsdeelprogrammeren

We hebben met onze sociale partners in de stadsdelen Lindenholt, Zuid en Oost een stadsdeelanalyse uitgevoerd. Deze gezamenlijke analyses dragen bij aan een eenduidiger beeld over de thema’s waarop we elkaar kunnen versterken. De samenwerking tussen organisaties heeft geleid tot betere afstemming over inwoners en hun vraagstukken. In 2023 lag de nadruk op het organiseren van inwonerparticipatie. In Lindenholt is door ruim 200 inwoners een vragenlijst ingevuld waarvan 59 inwoners verder wilden meepraten. Zij zijn uitgenodigd voor inwonerssessies.  De thema’s “Lekker in je vel zitten” “Prettig wonen” en “Geen zorgen over geld” werden het meest belangrijk gevonden. Meepraten willen inwoners vooral over “Prettig wonen” en “Lekker in je vel zitten”.  Het groen wordt in Lindenholt enorm gewaardeerd; het onderhoud daarvan kan wel beter.
Er  zijn 3 inwoners actief, samen met professionals in het lopende proces om tot prioritering en concrete opties tot verandering te komen. In Oost hebben we 3 focusgroepen van inwoners  georganiseerd, waarbij zij konden aangeven wat zij belangrijk vinden. In Zuid is de vragenlijst onder inwoners in 2023 gestart.
In de overige stadsdelen hebben we met de sociale partners nog gewerkt met de voorlopers van de werkwijze stadsdeelprogrammeren, namelijk de stadsdeelagenda’s en de preventieprogramma’s jeugd. Dit gaat om gezamenlijke aanpakken op bepaalde thema’s en niet zozeer om een echt “programma”.
Naast het stadsdeelprogrammeren is een inventarisatie gemaakt van subsidies in de sociale basis over de verschillende begrotingsprogramma’s heen. Hiermee is voor het eerst overzicht en inzicht gekregen in de subsidies met de nadruk op bewoners- en vrijwilligersinitiatief.

Doel: Wij versterken de mogelijkheden in een wijk/buurt voor bewoners om mee te doen en verantwoordelijkheid te nemen als zij dit willen

• We werken aan ruimte voor ontmoeten

We hebben in juni het nieuwe verhuurkader "Een ruimte huren in een wijkcentrum" vastgesteld. Hiermee faciliteren we dat inwoners elkaar kunnen ontmoeten, samen activiteiten kunnen organiseren en laagdrempelige hulp en advies dichtbij huis kunnen krijgen. Huurders zijn geïnformeerd over de (verwachte) nieuwe tarieven voor hun activiteit. Dit nieuwe tarief zal ingaan vanaf huurseizoen 2024-2025. Daarnaast is de kredietaanvraag voor de herinrichting van ’t Oude Weeshuis goedgekeurd en is de verbouwing (die plaats vindt in 2024) voorbereid. Met de verbouwing maken we ’t Oude Weeshuis toekomstbestendig, met ruimtes die voor meerdere doeleinden en gebruikers geschikt zijn.

Doel: We dragen bij aan een gezonde leefomgeving, zowel in fysiek als sociaal opzicht

• Er is een calisthenics park gerealiseerd in het Limospark , een 3x3 basketbalveld in Dukenburg, een KWIEK-beweegroute in Meijhorst, een pumptrack op het NYMA-terrein en een QR-FIT beweegroute langs de Spiegelwaal. In sociaal opzicht is er op het Mondial college een ‘Fitlab’ geopend, hebben supermarkten gezonde ideeën van kinderen ingevoerd en deden er twee nieuwe restaurants mee aan Vet Lekker op de kaart! Drie nieuwe scholen hebben een schoolmoestuin opgezet en er is zorg gedragen voor het behoud  van "Van Tuin tot Bord" met extra financiële ondersteuning. Voor de omgevingsvisie hebben we een start gemaakt in de uitwerking van de gezonde leefomgeving. Door te definiëren welke thema’s horen bij een gezonde leefomgeving, kunnen we dit later concreter gaan uitwerken.  We zijn een traject opgestart met de GGD voor advisering voor de gezonde leefomgeving.

Ambitie: We zorgen dat inwoners eigen regie kunnen voeren over hun leven, gezin en gezondheid en actief deel kunnen nemen aan de maatschappij. Men heeft respect voor elkaar en ondersteunt elkaar.

Doel: We ondersteunen ontmoeting, participatie en vrijwilligerswerk

Doel: We stimuleren activiteiten die inclusie bevorderen

• We zetten ons in voor de acceptatie van lhbtiq+ personen

We hebben ons in 2023 ingezet voor de acceptatie van lhbtiqi+ personen. Met de extra middelen uit het coalitieakkoord hebben wij ondersteuning gegeven aan bijvoorbeeld de expositie over intersekse personen op het Mariënburgplein, de ontwikkeling van de ‘Regenboogrotonde’ en een handreiking voor lhbtiq+ inclusief beleid voor zorg- en welzijnsorganisaties. We zijn trots op het Rainbow Collective Festival dat in mei 2023 is georganiseerd. We vierden Coming Out Dag met een uitgebreid programma in de stad. Vanaf 2023 ondersteunen we COC Regio Nijmegen en Stichting Roze Woensdag met een meerjarige subsidie. We verlengden onze samenwerking met het Ministerie van OCW en blijven hiermee ook de komende jaren een trotse regenboogstad.

• Versterken antidiscriminatie

In 2023 hebben wij de eerste Keti Koti viering gefaciliteerd. Met het oog op het bewustwordingsproces van Nijmegenaren over de doorwerking van het slavernijverleden in de huidige samenleving, hebben we bekeken of onderzoek naar de rol van het gemeentebestuur bij slavernij wenselijk en mogelijk is. In 2024 vindt de besluitvorming hierover plaats. Verder zijn door het Huis van Compassie dialooggesprekken gevoerd met meer dan 500 inwoners uit Nijmegen met het oog op het verminderen en voorkomen van polarisatie en discriminatie. Tot slot zijn we in 2023 gestart met het inventariseren op welke beleidsdomeinen antidiscriminatie-maatregelen worden uitgevoerd en extra gewenst zijn. Dit zal leiden tot een concreet plan in 2024.

• We maken werk van de inclusie voor mensen met een beperking

In 2023 hebben we gezorgd voor meer toegankelijkheid voor Nijmegenaren met een beperking. We werkten bijvoorbeeld aan de uitvoering van het Actieprogramma Inclusie 2021 – 2024: “Iedereen doet mee”. Dit deden we samen met ervaringsdeskundige inwoners en de betrokken maatschappelijke partners. De extra middelen uit het coalitieakkoord werden gebruikt om sneller merkbaar verschil te maken voor Nijmegenaren met een beperking. We werkten bijvoorbeeld aan bewustwording door de organisatie van de Week van de Toegankelijkheid, we legden de basis voor betere, inclusieve communicatie in de gemeente, en pleitten en faciliteerden de inzet van ervaringsdeskundigheid in alle onderdelen van de gemeentelijke organisatie. Er werd geïnvesteerd in toegankelijke speelplekken, en we pakten het thema "Inclusief Wonen" uitvoerig op met de organisatie van een werkconferentie.

Doel: We stimuleren zelfstandigheid en zelfredzaamheid van onze (wijk)bewoners

• We zorgen voor goede en herkenbare dienstverlening Welzijn voor ouderen

Het welzijnsaanbod voor ouderen hebben we op diverse manieren versterkt. Het ouderenwerk vanuit stichting Sterker is uitgebreid door onder andere aanpassing van de bereikbaarheid van de afdeling Langer Thuis (naar 9.00 – 16.00 uur) en de versterking van de functie Ouderenadvies. Daarnaast heeft Club Goud de deelname van ouderen aan het Nijmeegse culturele aanbod gestimuleerd. Dit is onder andere gebeurd door de zichtbaarheid van dit aanbod bij ouderen te vergroten en (fysieke en sociale) drempels voor deelname te verlagen. Ook is de motie Dierenbuddy vanuit de extra middelen uit het coalitieakkoord gefinancierd (zie uitvoering Dierenwelzijn).
De pilot Sociaal Arrangeren (zomer 2021 – zomer 2023), die zich richt op ouderen met (beginnende) cognitieve problemen en meervoudige problematiek, hebben we geëvalueerd. De resultaten zijn positief voor de oudere zelf, de mantelzorger en de betrokken huisartsen en wijkverpleegkundigen. Op basis van de goede resultaten hebben we het project in de tweede helft van 2023 kunnen voortzetten met behulp van subsidie van VWS.

Doel: We stimuleren informele hulp en mantelzorg

Doel: We versterken het opvoedklimaat rond gezinnen, in wijken en scholen

• We versterken jongerenparticipatie

De Jongerenraad Nijmegen heeft in 2023 een dialoogsessie georganiseerd waarbij meer dan veertig jongeren vanuit diverse scholen voor voortgezet onderwijs waren betrokken. Hierbij heeft de Jongerenraad gemeente en onderwijs geïnformeerd en geadviseerd over hoe om te gaan met het mentaal welbevinden van de jeugd. Ook is er een brede enquête uitgezet onder jongeren gericht op hun wensen en behoeften rondom ontmoeten, wat onder andere heeft geleid tot de organisatie van een jongerenfeest.

• We investeren in de samenwerking jongerenwerk en Voortgezet Onderwijs

Zoals eerder aangegeven, heeft het lectoraat Youth Spot van de Hogeschool van Amsterdam in 2023 een onderzoek afgerond naar de meerwaarde en effectiviteit van het jongerenwerk binnen het voortgezet onderwijs. Deze resultaten zijn gedeeld met de betrokken partijen, het college en uw raad. Er is een werkgroep geformeerd om aan de slag te gaan met de uitkomsten van het onderzoek om in 2024 met een aanbeveling te komen over de verdere implementatie van het jongerenwerk binnen het onderwijs.

• We doen mee aan het Voorloperstraject Rijke Schooldag en doorontwikkeling brede scholen

In 2023 is het eerste (naschools) aanbod gerealiseerd met de rijkssubsidie van het Voorloperstraject Rijke Schooldag. Het doel van dit traject is een programma van activiteiten, rond school en wijk, met als doel kinderen hun talenten en vaardigheden te laten ontwikkelen en benutten. Scholen hebben stevig in moeten zetten om tijdig een aanbod te realiseren. Een deel van de subsidie voor 2023 wordt ook in 2024 ingezet. Met gemeentelijke middelen subsidiëren wij al ruim 15 jaar 19 brede scholen. De doorontwikkeling van het lokale brede scholenbeleid is in 2023 opgepakt, met de bedoeling om in 2024 te starten met de implementatie van de doorontwikkeling.

• We zetten voorliggende alternatieven voor jeugdhulp begeleiding in

In augustus 2023 zijn de gemeenten van de regio Rijk van Nijmegen en Land van Cuijk gestart met pilots collectieve financiering van jeugdhulp op drie scholen: De Kom (Druten), Mikado (Gennep) en Tarcisius (Nijmegen). De werkwijze geldt zowel voor het SO als het VSO. De zorgaanbieders Unik (Mikado), ’s Heeren Loo (De Kom) en TVN (Tarcisius) krijgen een subsidie om de jeugdhulp (begeleiding en persoonlijke verzorging) collectief op school te leveren voor die kinderen die ondersteuning nodig hebben. Minder (verschillende) hulpverleners zorgen voor meer rust in de klas. Ook is er geen individuele indicatie meer nodig waardoor de bureaucratische last voor ouders, school en gemeente vermindert. In 2024 monitoren we de resultaten gedurende de pilotperiode om tot de best passende en duurzame vorm van collectieve zorg in onderwijstijd te komen.

Ook hebben we in 2023 op alle scholen voor voortgezet onderwijs een vast aantal uren jongerenwerk ingezet, als preventie voor de inzet van geïndiceerde jeugdhulp. Jongerenwerkers bieden leerlingen ondersteuning door op een laagdrempelige manier benaderbaar te zijn en hen op een outreachende manier aan te spreken. Dit doen zij door veel op en buiten school met hen in contact te treden. Deze inzet is onderzocht door Youth Spot. Hieruit kwam naar voren dat jongeren een meerwaarde zien van jongerenwerk op school. Ook het merendeel van de scholen ziet meerwaarde. Er is wel een doorontwikkeling nodig om de inzet en samenwerking goed te implementeren.

Een belangrijk voorliggend alternatief voor begeleiding vanuit de Jeugdwet is basishulp verzorgd door gezinswerkers van de Buurtteams Jeugd en Gezin. Meer hierover onder de activiteit ‘We ontwikkelen op basis van praktijkervaring de werkwijze van het Buurtteam Jeugd & Gezin verder door’.

Doel: We beschermen inwoners tegen infectieziekten, ongunstige milieufactoren en seksuele gezondheidsrisico’s

Doel: We realiseren een preventieve basisinfrastructuur ter bevordering van de volksgezondheid via een integrale aanpak

• We werken aan een gezonde leefomgeving

Doel: We verkleinen de gezondheidsverschillen door inwoners met verhoogde gezondheidsrisico’s extra te ondersteunen

• We zetten in op gezondheidswinst en een kansrijke start voor iedereen

Samen met partners van het lokale preventieakkoord Wij zijn Groen, Gezond en in Beweging maken we gezond weer gewoon. We hebben gesprekken gevoerd met (uitbaters van) gemeentelijke binnen- en buitensportaccommodaties, speeltuinen en buurtcentra om gezondere keuzes aan te bieden. Enkele Nijmeegse locaties voldoen al aan deze richtlijnen. We verkennen in hoeverre het mogelijk is om in de vergunningverlening en/of subsidieverlening hier richting aan te geven, ook bij evenementen waar veel kinderen komen.

Het terugdringen van gezondheidsverschillen begint bij het programma Kansrijke Start. De eerste 1.000 dagen (vanaf de conceptie) van een kind zijn namelijk sterk bepalend voor de gezondheid op latere leeftijd. Het is daarom belangrijk dat (aanstaande) ouders in een kwetsbare situatie tijdig de juiste zorg en ondersteuning ontvangen. In de afgelopen jaren zijn veel goede stappen gezet met betrekking tot Kansrijke Start. We werken samen met alle partners in het Netwerk Geboortezorg SAMEN Nijmegen e.o. (verloskundigen, kraamzorg, ziekenhuizen, Jeugdgezondsheidszorg (JGZ) en ervaringsdeskundigen) en partners in het sociaal domein Nijmegen, zoals de Buurtteams en de partners uit het Netwerk Jonge Kind. In 2023 zijn vanuit dit programma de volgende acties uitgevoerd:

• Inzet op minder ongeplande en onbedoelde zwangerschappen in kwetsbare gezinnen door mee te doen aan het landelijke programma Nu Niet Zwanger.
• Tijdens de zwangerschap beter en eerder signaleren van (aanstaande) ouders in een kwetsbare situatie door hier passende instrumenten en/of gesprekstools voor te gebruiken.
• In de periode na de zwangerschap is met JGZ besproken dat zij verder gaat met het implementeren van een screeningslijst om postpartum depressie (PPD) te signaleren.
• VoorZorg, een programma voor jonge vrouwen tot 25 jaar die zwanger zijn van hun eerste kind en in een (zeer) kwetsbare positie verkeren. Zij krijgen verpleegkundige ondersteuning bij hun zwangerschap en bij de verzorging en opvoeding van hun kind, totdat het kind 2 jaar oud is.

Doel: We dragen bij aan dierenwelzijn en stimuleren een diervriendelijke (leef)omgeving

• We pakken de Uitvoeringsagenda dierenwelzijn op

We hebben een nieuw meerjarig contract afgesloten met de Stichting Dierenambulance Nijmegen en Omgeving (DAN) voor het uitvoeren van wettelijke taken in het ophalen, verzorgen en opvangen van (zwerf)dieren. Met het contract hebben we de uitvoering van deze taken verder versterkt, zekerheid gecreëerd voor de komende jaren en goede prestatieafspraken gemaakt. Het versterken van de uitvoering van deze wettelijke taak maakt  deel uit van de Uitvoeringsagenda Dierenwelzijn.

In 2023 is Dierenbuddy, een project van de Dierenbescherming, in Nijmegen gelanceerd.
Het project, waartoe eind 2022 werd opgeroepen in een motie, draagt eraan bij dat huisdiereneigenaren met een fysieke of mentale beperking hun dier (langer) thuis kunnen houden. Dat gebeurt met ondersteuning door vrijwilligers (de zgn. buddies). De ondersteuning draagt zowel bij aan het (sociaal) welzijn van de eigenaar als het welzijn van het dier.

Doel: We zorgen dat kinderen en hun ouders dichtbij en deskundig worden ondersteund als zij problemen ervaren met opvoeding, ontwikkeling, zelfredzaamheid en participatie in de samenleving

• We ontwikkelen op basis van praktijkervaring de werkwijze van het Buurtteam Jeugd & Gezin verder door

Een van de kernelementen van de opdracht aan Buurtteams Jeugd en Gezin is het realiseren van meer indicatievrije basishulp, door zelf hulp te verlenen of bijvoorbeeld te verwijzen naar mogelijkheden in de sociale basis - en daarmee minder te verwijzen naar ambulante jeugdhulp (in het bijzonder begeleiding). De Buurtteams Jeugd en Gezin hebben de streefdoelen in 2023 ruimschoots behaald. Het aantal verwijzingen naar begeleiding is met 21% gedaald ten opzichte van 2022. De absolute reductie is 291 minder verwezen jeugdigen. In de laatste drie kwartalen was de reductie nog groter: 28% ten opzichte van dezelfde periode in 2022.  We zien de kosten voor begeleiding echter nog niet dalen. Dit heeft hoofdzakelijk te maken met een tweetal factoren:

• De gereduceerde instroom in 2023 moet financieel nog doorwerken. De kosten van eerdere hogere instroom (een gemiddeld begeleidingstraject duurt iets meer dan twee jaar) ijlen nog na.
• Door de landelijke afbouw van Jeugdzorg Plus (verblijf in gesloten settings) wordt steeds vaker een intensief beroep gedaan op begeleiding in ‘lichtere’ verblijfssettings.

Aan dit succes ligt stevige interne sturing door de Buurtteams ten grondslag, maar ook de handhaving van budgetplafonds op zorgaanbieders door de gemeente met toeleidingsstops. Deze worden opgelegd wanneer aanbieders budgetten overschrijden. De toeleidingsstops gaan gepaard met grote zorgvuldigheid en redelijkheid. Toeleidingsstops gelden bijvoorbeeld niet voor verwijzingen vanuit de Regieteams en het Regionaal Expertiseteam, die zich bezig houden met complexere casussen. Ook blijft het mogelijk voor zorgaanbieders met toeleidingsstops om cliënten aan te nemen indien de Commissie Passende Verwijzing daar toestemming geeft. Deze wordt verleend wanneer beargumenteerd kan worden door de Buurtteams dat de betreffende aanbieder de best passende optie is en er geen alternatieven zijn. In deze commissie hebben ook onafhankelijke experts zitting.

Ook is het aandeel van Buurtteams Jeugd en Gezin (BJG) in het totaal aantal verwijzingen naar begeleiding en andere vormen van jeugdhulp gegroeid (de Jeugdwet kent ook andere verwijzers). We zien de Buurtteams, conform bedoeling, dus een robuuste positie innemen in het jeugdnetwerk. Steeds meer jeugdigen en gezinnen weten de Buurtteams te vinden. Met de huisartsen en Buurtteams Jeugd en Gezin hebben we in 2023 een samenwerkingsconvenant gesloten om deze beweging te versterken: praktijken gaan cliënten verwijzen naar de Buurtteams wanneer zij denken dat de inzet van ambulante hulpverlening noodzakelijk is. Ook alle herindicaties (waarvan de huisarts de oorspronkelijke verwijzer was) zullen op grond van het convenant worden opgepakt door de Buurtteams.

In 2023 zijn 1.667 jeugdigen/gezinnen ingestroomd en 1.439 uitgestroomd. De gemiddelde wachttijd tot de start van het traject was stedelijk 19 dagen. 64% van de aangemelde gezinnen kon binnen veertien dagen terecht voor een kwalitatief intakegesprek. De toegankelijkheid van BJG is daarmee goed.
De Buurtteams hebben ook dit jaar volop geïnvesteerd in het vakmanschap van hun gezinswerkers. Deze zijn op grote schaal getraind, bijvoorbeeld rondom basishulp en rondom veiligheid. In elk stadsdeel zijn aandachtsfunctionarissen veiligheid benoemd die collega’s coachen en ondersteunen bij (complexere) veiligheidscasussen en is de samenwerking met partners als Veilig Thuis en de Jeugdbescherming versterkt. Ook participeren de Buurtteams Jeugd en Gezin in de Proeftuin Dukenburg.  

• We starten in 2023 met ten minste één pilot om de wachttijden in de jeugd-ggz te verminderen

In 2023 hebben we gewerkt aan de voorbereidingen voor de implementatie van het Ecosysteem Mentale Gezondheid (GEM). De GEM-beweging biedt een alternatieve blik op psychisch leed en het zorggebruik en kan bijdragen aan de verlichting van de druk op de jeugd-GGZ. We hebben voorbereidingen getroffen om deze beweging in 2024 middels ‘ateliers’ regionaal op gang te brengen. In Nijmegen-Noord onderzoeken we de mogelijkheden om de ateliers ‘Herstelondersteunend gesprek’ en ‘Jeugd ggz in de wijk’ op te starten.

• Integraal Persoonsgebonden budget (PGB)

Bij een integraal PGB worden de budgetten vanuit meerdere zorgwetten en levensdomeinen, zoals werk, onderwijs en vrije tijd, samengevoegd tot één budget. We hebben de landelijke ontwikkelingen rondom het integraal PGB gevolgd om te bezien of Nijmeegse deelname aan een vervolgexperiment mogelijk is. Het Rijk heeft het experiment echter als ‘niet succesvol’ gekwalificeerd en beëindigd.

• We voeren de doorbraakaanpak uit en zitten in op verbreding

In de raadsbrief van 3 oktober 2023 bent u geïnformeerd over de opbrengsten van de doorbraakaanpak. We zijn voornemens om u voortaan jaarlijks te informeren over de opbrengsten van de doorbraakaanpak in de stadsrekening.

In 2023 heeft de doorbraakaanpak het volgende gekost:

• € 220.000 voor inzet 2,5 FTE doorbraakcoaches  
• € 60.000 voor een doorbraakbudget

In 2023 heeft de doorbraakaanpak het volgende opgeleverd :

• Totaal aantal aanmeldingen 2023: 162

Casuïstiek opgepakt met maatwerkplan:
2023 totaal maatwerkplannen: 60

• Financiële opbrengst:
  • Totale baten van 2023: € 1.776.462
  • Gemiddelde besparingen in 2023 per casus met maatwerkplan: € 29.608
• Belangrijkste baten en kosten per wet in 2023:
  • Besparingen Jeugdwet: € 980.982
  • Besparingen WMO: € 399.608
  • Besparingen overig (o.a. Leerlingenvervoer, Opleidingen): € 383.420
  • Besparingen Zorgverzekeringswet: € 108.110
  • Besparingen Participatiewet: € 4.102
  • Besparingen WLZ: € 27.375
  • Kosten Wet gemeentelijke schuldhulpverlening:  - € 30.400
  • Kosten Doorbraakoplossingen (o.a. afboeken terugvorderingen, inzet fondsen, maatwerk Bijzondere Bijstand, inzet doorbraakbudget): - € 96.920

De grootste besparingen zijn binnen jeugd gerealiseerd. Alle besparingen zijn verwerkt in de stadsrekening 2023. Daarnaast is er vanuit het huidig coalitieakkoord € 180.000 beschikbaar gesteld voor de verbreding van de doorbraakaanpak. In 2023 is hiervoor onder andere het Tussen wal en schip 18- 18+ netwerk getraind. Er is een inspiratiebijeenkomst georganiseerd voor iedereen werkzaam in het sociaal domein en de communicatietools zijn ontwikkeld zodat we het gedachtegoed van de doorbraakaanpak verder kunnen verspreiden en zo nog meer besparingen mogelijk weten te maken.

Doel: We zorgen dat volwassenen dichtbij en deskundig worden ondersteund als zij problemen ervaren met zelfredzaamheid en participatie in de samenleving

• We voeren de Wet verplichte GGZ in nauwe samenwerking met ketenpartners en regiogemeenten in Gelderland-Zuid uit

• Er komt een multidiciplinair WijkGGZ-team

De Buurtteams Volwassenen begeleidden in 2023 steeds meer mensen zelf. Vanaf februari 2023 is het aantal cliënten met een indicatie voor Wmo-begeleiding gemiddeld met 1% per maand gedaald. In de rapportage over het eerste halfjaar van de Buurteams Volwassenen staat dat van alle gestarte klanten in dat halfjaar er 24% is doorverwezen naar aanvullende begeleiding.

De Buurtteams Volwassenen zijn sinds halverwege dit jaar op volle sterkte. Alle medewerkers zijn via de eigen Buurtstap-academie getraind in de werkwijze van Buurtteams Volwassenen waarin zelf begeleiden in plaats van doorverwijzen centraal staat. Om de samenwerking met de huisartsen te versterken zijn twee pilots gestart. Voor de aanbieders van aanvullende begeleiding zijn budgetplafonds ingesteld zodat gestuurd kan worden op het begrenzen van de kosten.

• We optimaliseren de keten van schuldhulpverlening aan ondernemers

We investeren in laagdrempelige en effectieve ondersteuning bij (dreigende) financiële problemen: vroeger, sneller en beter.

• We starten met een  Jongerenperspectieffonds voor jongeren met (problematische) schulden

Doel: We ondersteunen kinderen en gezinnen bij gezond en veilig opvoeden en opgroeien met (specialistische) ambulante jeugdhulp indien nodig

• We verstevigen inzet van ervaringskennis en ervaringsdeskundigheid in het jeugdhulpdomein

We hebben ervaringsdeskundigheid op verschillende manieren verstevigd binnen onze regio. Zo hebben we ervaringsdeskundigen toegevoegd aan het Regioprogramma Jeugd en Onderwijs . Daarnaast is met deze ervaringsdeskundigen overeengekomen dat zij een rol gaan spelen in de ontwikkelingen van het Ecosysteem mentale gezondheid (GEM). Binnen het Regionaal Expertiseteam (RET, voorheen OPH) zijn eind 2023 gesprekken gevoerd met de ervaringsdeskundige verbonden aan het Regioprogramma. In deze gesprekken worden de mogelijkheden voor de toevoeging van ervaringskennis aan het RET verder onderzocht.

• We zorgen voor een betere aansluiting tussen jeugdhulp en onderwijs

We willen het Voortgezet onderwijs (VO) en de lokale toegangen regionaal nauwer met elkaar laten samenwerken door de aansluiting tussen onderwijs en (de toegang tot) ondersteuning te verbeteren. Dit hoeft niet per definitie door middel van de inzet van geïndiceerde jeugdhulp. We zijn gestart met het ontwerpen van een regionaal VO-team, waarin de Buurtteams Jeugd en Gezin een rol krijgen binnen de scholen. Het doel is om dit team te implementeren en uit te breiden naar meer VO-scholen in de regio Rijk van Nijmegen. Ook hebben we verkennende gesprekken gevoerd met het onderwijs over een regionale ontwikkelagenda inclusief onderwijs, waarin we de aansluiting tussen onderwijs en jeugdhulp/ondersteuning willen versterken vanuit een gedragen visie en kader. We werken hierin regionaal samen met de gemeenten in het Rijk van Nijmegen.

• We starten met de STORM-aanpak op het voortgezet onderwijs

We zijn in 2023 gestart met de implementatie van de STORM-aanpak op drie VO-scholen in onze regio. De eerste fase bestaat uit het trainen van mentoren en zorgverleners op de scholen die de STORM-aanpak gaan uitvoeren. Daarnaast zijn eind 2023 de eerste screenings uitgevoerd onder de scholieren.

Doel: We ondersteunen volwassen inwoners (en hun mantelzorgers) bij het zelfstandig kunnen blijven wonen en participeren met aanvullende ondersteuning en specialistische hulp indien nodig

• We realiseren en continueren wonen met zorg en ondersteuning

In Q2 van 2023 hebben we de startnotitie Woonzorgvisie aan uw raad aangeboden. Medio 2023 zijn we het proces gestart (met onder andere corporaties, zorgpartijen en belanghebbenden), wat tot een Woonzorgvisie in Q2 2024 leidt. In 2023 is 6% van de vrijkomende woningen in Rijk van Nijmegen ingezet voor huisvesting van bijzondere zorgdoelgroepen. In Q3 van 2023 hebben we met Portaal en Onder de Bomen een intentie-overeenkomst afgesloten voor een Gemengd-Wonen project in Lent genaamd 'Bongerd'.

In december 2023 zijn de eerste twee woonblokken opgeleverd van NDW21. De resterende woonblokken worden in de eerste 4 maanden van 2024 in gebruik genomen. Met de samenwerkende corporaties is afgesproken dat 30% van de woningen wordt ingezet om statushouders te huisvesten.

In 2023 is de zorg en coördinatie op de zorgwoningen Weezenhof door ons gefinancierd. Voor zorgwoningen Noord loopt een juridisch traject bij de Raad van State. We zijn, met onder andere Talis, de eerste verkenningen gestart om de zorgwoningen voor minimaal 10 jaar te realiseren. Andere gemeenten in Gelderland-Zud hebben ambities om  Skaeve Huse te ontwikkelen. Op verzoek van deze gemeenten delen wij onze ervaringen.  

In 2023 is het aantal Housing First-trajecten uitgebreid naar 12 stuks.

• We hebben nieuwe contracten voor de Wmo huishoudelijke hulp

Sinds 2022 verzorgt de gemeente zelf weer de toegang tot klassieke Wmo. Door overname van een bestaande wachtlijst, een hoge vraag en krapte op de arbeidsmarkt, ging het opzetten van een nieuw bureau helaas gepaard met een langere wachttijden. We kenden in 2023 nog steeds  problemen met onze hulpmiddelen leverancier. Er is, om meer stabiliteit mogelijk te maken, besloten om het contract nog met twee jaar te verlengen. Dit zodat we onze inwoners niet weer op korte termijn confronteren met een wijziging van leverancier en omdat het klimaat om aan te besteden ongunstig is. Eind 2023 liepen de contracten voor hulp bij het huishouden af en is de hulp opnieuw ingekocht. De druk op hulp bij het huishouden en de capaciteit van het doorleveren is gestegen door onder andere de vergrijzing. Daardoor pasten onze contracten niet meer in het huidige Wmo klimaat. Voor deze aanbesteding is eind 2022 een nieuwe beleidsvisie vastgesteld door uw raad. In 2023 zijn de nieuwe contracten opgesteld aan de hand van deze beleidsvisie. Daarnaast is er met de uitvoering gewerkt aan een nieuw werkproces rondom de toegang tot hulp in het huishouden. De kwaliteit van indicaties staat hierin centraal, conform de beleidsvisie.

Doel: We ondersteunen inwoners bij het oplossen van mobiliteitsproblemen in en buiten het huis waardoor ze zo lang mogelijk in staat zijn zelfstandig te blijven wonen en mee te doen

Ambitie: We zorgen dat kinderen en volwassenen zo veel mogelijk in een (veilige) thuissituatie kunnen leven. We versterken inwoners en gezinnen die de basis van het bestaan niet (meer) op orde hebben of deze dreigen te verliezen.

Doel: We versterken jeugdigen en gezinnen zodat er minder kinderen in verblijf opgroeien en als dit moet dan in gezinsvormen en zo kort mogelijk

• We zetten de wervingscampagne voor pleegzorg voort

Met een wervingscampagne komt er meer aandacht, kennis en bekendheid rondom pleegouderschap. Zodat meer mensen zich aanmelden als pleegouder en er meer pleeggezinnen komen voor kinderen op de wachtlijst. We werven sinds 2020 als Regio Nijmegen met onze eigen campagne ‘jouw liefde maakt het verschil’ met aanvullende lokale acties (exposities, voorlichting en informatieavonden). Dit, omdat pleegzorg als gezinsvorm een belangrijke positie in het zorglandschap inneemt als alternatief voor open en gesloten groepen. Het aantal jeugdigen dat opgroeit in een gezinsvorm, pleegzorg of een gezinshuis, zijn beide met 10% gedaald. Het aantal jeugdigen dat verblijft in open of gesloten groepen is stabiel gebleven. Het totaal aantal jeugdigen dat niet thuis woont, is gedaald.

• We gaan in 2023, samen met de regiogemeenten, verder met de transformatie van gezinshuizen

Vanwege landelijke en bovenregionale ontwikkelingen is de transformatie van de gezinshuiszorg op een lager pitje komen te staan.  We hebben geïnvesteerd in de bovenregionale verwerving van de essentiële jeugdhulpfuncties in Gelderland.  De zorg voor de meest kwetsbare kinderen en hun gezinnen moet beter. Het gaat onder meer over de transformatie van de gesloten jeugdzorg.  De afbouw van jeugdzorg+ en andere residentiële vormen van jeugdhulp maakt dat er regionaal meer alternatieven ontwikkeld moeten worden.  De gezinshuiszorg kan voor deze kleine doelgroep geschikt zijn, mits meer expertise toegevoegd wordt. Ook is het nodig om gezinshuiszorg verder te versterken,  zeker bij specifieke doelgroepen zoals moeder-kind, om te voorkomen dat deze onderaannemers stoppen. Het plan om, in samenwerking met zorgaanbieders en wetenschap de gezinshuiszorg in onze regio te versterken, bestaat nog, en wordt later uitgevoerd.

• We werken op bovenregionaal niveau aan verschillende ontwikkelingen in de specialistische jeugdhulp

Op verschillende onderdelen binnen de specialistische jeugdhulp is de samenwerking op bovenregionaal niveau geïntensiveerd. Er zijn SPUK’s (specifieke uitkeringen) beschikbaar gekomen om gewenste inhoudelijke ontwikkelingen te faciliteren, zoals voor de afbouw van de 3-milieus verblijfsvormen en de JeugdzorgPlus. Door het kabinet zijn middelen beschikbaar gesteld om de vastgoedtransitie die hiervoor nodig is mogelijk te maken. De overgang van de huidige accommodaties (gebaseerd op 8 kinderen) naar meer (gewenste) kleinschalige woonvormen voor jeugdigen gaat immers gepaard met (incidentele) kosten voor de zorgaanbieders.  In zowel JeugdzorgPlus als driemilieu verblijfsvormen zijn pilots gestart waarin de medewerkers in kleinschalige groepen (variërend van 4-6 jeugdigen) zorg bieden. Ook zijn in de Jeugdzorg Plus nieuwe veldnormen geïmplementeerd. Deze veldnormen zijn gericht op het bieden van relationele veiligheid om daarmee te komen tot het verminderen van dwang en drang. Ook zijn alle afzonderingsruimtes gesloten. Het implementeren van de veldnormen vraagt een cultuuromslag bij medewerkers. Verder was er planvorming omdat het residentieel onderwijs wordt herzien en de verantwoordelijkheid voor het onderwijs aan deze jongeren straks bij de samenwerkingsverbanden liggen.
In 2023 is gestart met de verwerving van de zogenaamde essentiële functies: specifiek hoog specialistisch aanbod voor jeugdigen met complexe problematiek die vraagt om samenwerking van een bepaalde schaalgrootte.

Doel: We verbeteren de veiligheidsketen voor jeugdigen door een systeemgerichte aanpak, meer preventieve jeugdbescherming en duurverkorting van ondertoezichtstellingen

• We werken in heel Gelderland met uniforme contracten, tarieven en heldere samenwerkingsafspraken met de Gecertificeerde Instellingen (GI) voor jeugdbescherming

In 2023 is gewerkt met de verbeterde samenwerkingsafspraken. Voorheen waren er bovenregionaal grote verschillen in tarieven, contracten en de samenwerking in de praktijk. In de Gelderse Verbeteragenda Jeugdbescherming zijn er op bovenregionaal niveau uniforme afspraken gemaakt over en met de Gecertificeerde Instellingen. Onze implementatie-coördinator ziet lokaal toe dat de afspraken worden nageleefd, en zet acties/werkafspraken

Doel: We voorkomen huisuitzettingen, leiden toe naar zorg, werken aan het perspectief van multi-probleemhuishoudens en beperken de overlast als gevolg van dakloosheid en psychiatrische en/of psychosociale problematiek

• We verminderen de druk op de opvang en borgen de winteropvang voor daklozen

In 2023 stond de winteropvang op het NDW21 terrein. De opvang heeft goed gefunctioneerd maar de doelgroep die er gebruik van maakt, wordt zwaarder. Er is een aantal incidenten geweest. Najaar 2023 is de winteropvang opgesteld achter de Jan Massinkhal met een beoogde gebruiksduur van twee jaar. In de winter van 2023 is de opvang meerdere keren volledig vol geweest waardoor het nodig was om te zien naar extra opvang tijdens vorstperiodes. Er zijn extra opvanglocaties gerealiseerd in het Kasteel (Bijleveldsingel in Nijmegen) en aan de Beatrixlaan in Tiel.

• We verbeteren hulp aan straatsekswerkers

Door de inzet van IrisZorg en het Leger des Heils kunnen we door middel van begeleiding, toegesneden op de problematiek van de doelgroep, hulp bieden aan straatsekswerkers. Er is een laagdrempelige inloopvoorziening beschikbaar.

Doel: We bieden opvang aan inwoners (uit Nijmegen en regio) die dakloos zijn geworden en werken aan herstel richting zo zelfstandig mogelijk wonen en participeren

• We ondersteunen mensen zonder verblijfsdocument

Uitgeprocedeerde asielzoekers worden in Nijmegen opgevangen in de Bed-Bad-Brood-voorziening of door 1 van de 2 particuliere opvangorganisaties. Het aantal opvangplaatsen bedraagt 46. Middels juridische toetsing en begeleiding is geprobeerd een groep van 40 - 55 personen perspectief te bieden waardoor er een einde komt aan de situatie van ongedocumenteerd zijn. (Hieronder valt tevens begeleiding naar land van herkomst).

• We optimaliseren onze dienstverlening voor statushouders in het kader van de Wet inburgering 2013 en de nieuwe Wet inburgering 2021

In dit tweede jaar dat de Wet Inburgering 2021 van kracht is, hebben we de afspraken met onze inburgeringsaanbieders verder aangescherpt; onder meer op het vlak van begeleiding, het tussentijds wijzigen van/binnen leerroutes en de examinering. Verder zijn de eerste inburgeraars onder de nieuwe Wet begonnen met het verplichte inburgeringsonderdeel Module Arbeidsmarkt en Participatie bij het Werkbedrijf. De resterende inburgeringsplichtige asielmigranten onder de vorige Wet inburgering (2013) zijn in beeld gebracht en op weg geholpen met vragen over hun inburgering en integratie. Daarnaast heeft een groot deel van deze groep deelgenomen aan het Participatieverklaringstraject, waarin zij kennismaken met hun rechten en plichten en de waarden van de Nederlandse samenleving. Tot slot hebben we een eerste stap gezet om te komen tot een integraal beleidskader Asiel en Integratie, middels het bespreken van een startnotitie met uw raad.

Doel: We bieden een beschermende woonomgeving aan inwoners (uit Nijmegen en regio) die vanwege hun ernstige psychiatrische of psychosociale problemen (nog) niet in staat zijn zelfstandig te wonen en werken aan herstel richting zo zelfstandig mogelijk wonen en participeren

• We creëren een solide basis voor de regionale samenwerking beschermd wonen en maatschappelijke opvang per 2023

De decentralisatie voor beschermd wonen is opnieuw uitgesteld en staat nu gepland per 2025. Met regiogemeenten bereiden we ons voor op de uitwerking van doordecentralisatie en de inkoop voor beschermd wonen per 2025. Nijmegen heeft als centrumgemeente met de regiogemeenten een regiobegroting voor beschermd wonen en maatschappelijke opvang afgesproken.
We hebben eerder in de evaluatie van het beleidsplan Samen Dichtbij ten aanzien van de ambulantisering vastgesteld dat verdere afbouw van de intramurale bedden (binnen een instelling) achterhaald is. Het aandeel van Beschermd Thuis (mensen wonen zelfstandig maar met veel begeleiding) ten opzichte van Beschermd wonen intramuraal is de afgelopen jaren gestegen van 23% (eind 2020) naar 47% (medio 2023). Een lichte uitbreiding van ons intramurale aanbod voor onze kwetsbaarste bewoners is echter onder andere vanwege wachtlijsten wenselijk. Tegelijkertijd blijven we inzetten op de opbouw van meer beschermd thuis, met name in de regiogemeenten.

Doel: We bieden slachtoffers van huiselijk geweld en kindermishandeling een veilige omgeving en er wordt ingezet op het voorkomen, vroegsignaleren, stoppen en duurzaam doorbreken van geweld

• We dragen zorg voor de uitvoering van de lokale aanpak ‘Samen voor een thuis zonder geweld Nijmegen’

We werkten aan de volgende speerpunten:

• Onderwijsaandacht voor kinderen in onveilige thuissituaties: We hebben gewerkt aan de voorbereiding van de implementatie van het 'Handle with Care'-programma, dat voorziet in steun op school voor kinderen die thuis ingrijpende gewelddadige situaties hebben meegemaakt.
• Verbeterde samenwerking voor veiligheid: De proeftuin 'Samen Verder' in Nijmegen-Dukenburg is hier een voorbeeld van, waarbij lokale teams op een integrale en mensgerichte wijze werken aan veiligheid. Er wordt verwacht dat er komend jaar meer duidelijkheid zal komen over de verdere uitwerking van dit thema.
• Lokale alliantie tegen financieel misbruik van ouderen: In Nijmegen is een lokale alliantie opgericht. Deze informele netwerkgroep, bestaande uit zowel commerciële als niet-commerciële, publieke en private deelnemers, deelt en bundelt kennis over (financieel) misbruik van ouderen. De alliantie heeft als doel om autonoom te werken vanuit expertise, maar tegelijkertijd een herkenbare maatschappelijke identiteit uit te dragen.

• We werken vanuit een nieuwe visie gerichter aan hulp bij complexe scheidingen

In februari 2023 is een Regionaal Expertise Project (complexe) scheidingen gestart. Gedurende minimaal twee jaar vormen jeugdzorg, ggz en lokale teams een samenwerkingsverband voor consultatie en advies bij (complexe) scheidingen.  Deze professionals van Sterker sociaal werk, EntreaLindenhout, Pro Persona, Jeugdbescherming Gelderland bundelen expertise en werken samen met Oidos en de regio gemeenten aan rust en welzijn van alle gezinsleden in een scheiding.  Zodat ex-partners een eigen gezinsleven opbouwen en er rust en welzijn komt voor iedereen.  In het project wordt gewerkt vanuit een nieuwe visie, die zicht kenmerkt doordat de focus verschuift van één gezin één plan naar twee gezinnen twee plannen.   In 2023 hebben in de periode februari-december gesprekken plaatsgevonden waarbij experts met name de buurtteams ondersteunden.  Er zijn in totaal 107 van dit soort consultaties gedaan.

• We verbeteren aandacht en zorg voor kwetsbare gezinnen

In de proeftuin Samen Verder Nijmegen Dukenburg is een intensievere samenwerking tussen Gecertificeerde Instellingen, Veilig Thuis,  Moviera, Raad voor de Kinderbescherming en lokale teams.  In oktober 2022 is deze proeftuin gestart om, samen met Zaltbommel,  te beproeven wat het werken volgens het landelijke Toekomstscenario Kind- en Gezinsbescherming inhoudt. Het doel is dat gezinnen en huishoudens op tijd en op de juiste manier geholpen worden bij het herstellen én borgen van ieders veiligheid. Vanuit een transparant en eenvoudig hulpverleningsproces dat rechtsbeschermend is voor iedere betrokkene. Complexe veiligheidscasuïstiek wordt aangemeld door Veilig Thuis of Buurtteams en samen met veiligheidspartners en zorgaanbieders wordt hulp op een andere manier georganiseerd. Professionals krijgen in de toekomsttuin de ruimte om te doen wat nodig is en te laten wat niet werkt.
In 2023 heeft de proeftuin Samen Verder in de periode januari-oktober 26 keer consultatie en advies gegeven in casuïstiek, 33 keer intensief in samenwerking met het buurtteams casuïstiek begeleid en 5 casussen zijn in monitoringsfase of afgerond/interventies op als deze onduidelijk zijn of tot verwarring leiden.