Ambities

Ambities

Totaal programma
Aan het programma Welzijn, Wijkontwikkeling en Zorg geven we per saldo 231,5 miljoen euro uit. Het grootste deel hiervan gaat naar de ambitie eigen regie, respect en onderlinge steun.

Per ambitie
We hebben wijken met een vitaal & gezond leefklimaat waar inwoners zich thuis voelen en mee kunnen doen.
Ten opzichte van de dynamische begroting is er per saldo 2 miljoen euro nadeel op deze ambitie.
Lastenzijde: 1,9 miljoen euro nadeel
Batenzijde: 0,1 miljoen euro nadeel
Het nadeel van per saldo 2,0 miljoen euro vond met name plaats bij de exploitatie van de Wijk- en buurtcentra. Ten opzichte van de dynamische begroting overstegen de kosten van elektriciteit en aardgas de raming met 1,9 miljoen euro. Daarnaast werd er bij de horeca een nadeel behaald van 0,1 miljoen als gevolg van lagere opbrengsten.

We zorgen dat inwoners eigen regie kunnen voeren over hun leven, gezin en gezondheid en actief deel kunnen nemen aan de maatschappij. Men heeft respect voor elkaar en ondersteunt elkaar.
Ten opzichte van de dynamische begroting is er per saldo 22,5 miljoen euro voordeel op deze ambitie.
Lastenzijde: 16,8 miljoen euro (8,6%) nadeel
Batenzijde: 39,9 miljoen euro (79,08%) voordeel

Het voordeel van per saldo van 22,5 miljoen euro kent de volgende grote componenten:

• De niet uitgegeven energiecrisismiddelen (uit 2022)
• Voordeel bij de opvang van Oekraïners en Crisis Noodopvang (o.a. Winkelsteeg)
• Teruggevorderde subsidies (2021 en 2022) als na-ijleffect Corona
• Dekking van reguliere uitgaven vanuit middelen IZA/GALA
• Omzetting exploitatiebudgetten naar krediet Prins Hendriksingel 7

Bij onderstaande doelen lichten we de oorzaken voor deze afwijkingen toe.

Doel: Ondersteuning ontmoeting, participatie en vrijwilligerswerk  (0,3 miljoen euro voordeel)
Lasten: 0,1 miljoen euro voordeel
Baten: 0,2 miljoen euro voordeel
Niet alle budgetten voor subsidies en overige kosten zijn op dit onderdeel uitgegeven (€ 75.000 ). Voor € 40.000  komt dit doordat bestaande inzet via GALA (Gezond en Actief Leven Akkoord) middelen is bekostigd.
Bij de definitieve vaststelling van subsidies van instellingen is er over de jaren 2021 en 2022 een bedrag van € 260.000 teruggevorderd. Deze lagere vaststellingen werden onder meer veroorzaakt door corona.

Doel: Inclusie bevorderende activiteiten (2,5 miljoen euro voordeel)
Lasten: 2 miljoen euro voordeel
Baten: 0,5 miljoen euro voordeel
Van de in 2022 doorgeschoven energiecrisismiddelen is een bedrag van 1,92 miljoen euro niet ingezet en ontvingen we een hogere bijdrage van € 175.000 van het Gelders Winterfonds. Deze budgetten waren niet alleen voor het doel Inclusie bevorderende  activiteiten, het betrof hier een gemeentebreed budget voor alle Nijmeegse instellingen.
Daarnaast zijn niet alle budgetten voor subsidies en overige kosten volledig uitgegeven (€ 80.000). Het gaat dan om restant budgetten van vnl.  Lhbti+, activiteiten gehandicapten, de adviescommissies en hobbywerkplaatsen.
Bij de definitieve vaststelling van subsidies van instellingen over de jaren 2021 en 2022 (met name welzijnsorganisaties en de Eurogames) is een bedrag van € 355.000 teruggevorderd. Deze lagere vaststellingen werden onder meer veroorzaakt door corona.

Doel: Zelfstandigheid en zelfredzaamheid  (0,4 miljoen euro voordeel, exclusief Oekraïne en Winkelsteeg)
Lasten:  1,2 miljoen euro voordeel
Baten:  0,8 miljoen euro nadeel
De budgetten voor de statushouders die onder de oude wet vielen, en een klein deel van het uitvoeringsbudget zijn niet volledig uitgegeven (€ 145.000).
Voor een bedrag van € 215.000 zijn begrote subsidiebudgetten niet uitgegeven op de terreinen zelfredzaamheid, onafhankelijke cliëntondersteuning, infrastructuur migranten, en ondersteunende diensten ouderen.

Doel: Zelfstandigheid en zelfredzaamheid  Opvang Oekraïners en Crisis Noodopvang (oa Winkelsteeg) (23,5 miljoen euro voordeel)
Lasten: 13,1 miljoen euro nadeel
Baten: 36,6 miljoen euro voordeel
De kosten  van de Opvang Oekraïners en de Crisis Noodopvang én de  opbrengsten uit de declaratie bij het Rijk
vallen hoger uit dan in eerste instantie bij de 1e Voortgangsmonitor en de 2e Voortsmonitor geraamd.
Per saldo is bij de opvang van Oekraïners een voordeel behaald van 3,3 miljoen euro.  De extra financiële ruimte uit de budgetoverheveling 2022-2023 blijkt achteraf niet noodzakelijk voor de dekking van de kosten. De opbrengsten zijn geraamd op basis van de nog te ontvangen eind-declaratie van het Rijk.

De Crisis Noodopvang (met name Winkelsteeg) komt per saldo uit op een positief resultaat van 13,7 miljoen euro. Dit voordeel is behaald doordat er een wijziging in de vergoedingssystematiek is doorgevoerd door het COA. Voorheen werden de kosten van crisisopvang door het COA vergoed op basis van werkelijke kosten. Met terugwerking tot april 2023 (start locatie Winkelsteeg) opteerde het COA voor een forfaitaire vergoeding van € 150 per bed per nacht. Dit resulteerde voor 2023 in een declaratie van 45,5 miljoen euro, bij een kostenpost van 31,7 miljoen euro.
Er zijn de komende jaren forse investeringen nodig voor het huisvesten van asielzoekers en van Oekraïense ontheemden die niet meer kunnen terugkeren. Daarvoor is het noodzakelijk om in 2025 een doorstroomlocatie te realiseren en om een tweede flexwoningen-complex (zoals NDW21) te realiseren.  We komen in 2024 met voorstellen hiervoor.

In 2022 en 2023 hebben wij het pand Prins Hendriksingel 7 geschikt gemaakt voor opvang van ontheemden uit Oekraïne. De kosten hiervoor hebben we in eerste instantie uit programmamiddelen betaald. Omdat deze kosten betrekking hebben op het meerjarig gebruik van het pand, moeten wij dit pand activeren en hierop gaan afschrijven. De 6,5 miljoen euro exploitatielasten vallen vrij. Bij de 2 ^e winstbestemming stellen we voor deze middelen toe te voegen aan de reserve Afschrijvingen om op deze manier de kapitaallasten van de komende 10 jaar mee te dekken.

Doel: Informele hulp en mantelzorgondersteuning  (0,9 miljoen euro voordeel)
Lasten: 0,6 miljoen euro voordeel
Baten: 0,3 miljoen euro voordeel
Door het inzetten van  IZA (Integraal Zorg Akkoord)  en GALA middelen (SPUK) voor al bestaande uitgaven in de begroting, vallen middelen vrij in het jaar 2023. Het voordeel dat hierdoor op dit onderdeel behaald wordt is 0,5 miljoen euro. Daarnaast zijn de subsidiebudgetten voor 0,1 miljoen euro niet ingezet door lagere uitgaven op de dagbesteding, en het vrijwilligers/maatjesproject.
Bij de definitieve vaststelling van subsidies voor het jaar 2021 voor de dagbesteding ouderen is 0,3 miljoen euro teruggevorderd. Deze lagere vaststellingen werden met name nog veroorzaakt door corona.

Doel: Sterk opvoedklimaat (0,5 miljoen euro voordeel)
Lasten: 0,3 miljoen euro voordeel
Baten: 0,2 miljoen euro  voordeel
Afgelopen jaar is er 0,3 miljoen euro minder uitgegeven aan subsidies dan begroot. 0,6 miljoen euro van dit voordeel is toe te schrijven aan het feit dat er in de IZA-middelen (SPUK) alsnog dekking gevonden is voor reguliere uitgaven. De overige € 240.000 is ontstaan doordat in 2023 een a-structurele verhoging van subsidies heeft plaatsgevonden in het subsidiebudget. Deze a-structurele verhoging is niet in het geheel uitbetaald aan extra subsidie. Het voordeel aan de batenkant van 0,2 miljoen euro bestaat uit terug ontvangen afrekeningen van subsidies.

Doel: Bescherming infectieziekten en seksuele gezondheidsriciso's  (0,3 miljoen euro voordeel)
Baten: 0,3 miljoen euro voordeel
Wij vorderen als gemeente een deel van de door de GGD betaalde BTW terug (btw-koepelvrijstelling). Het door ons  teruggevorderde bedrag is € 335.000 hoger dan begroot. Dat de BTW-opgave van de GGD dit jaar zoveel hoger is, wordt voornamelijk veroorzaakt door de nieuwbouw van de GGD en de BTW die over de daaraan gerelateerde investeringen betaald werd.

Doel: Preventieve basisstructuur volksgezondheid  (0,7 miljoen euro voordeel)
Lasten: 1,0 miljoen euro nadeel
Baten: 1,7 miljoen euro voordeel
Door het inzetten van IZA-middelen (SPUK) voor al bestaande uitgaven in de begroting, vallen middelen vrij in het jaar 2023. Deze voordelen zitten verspreid over de diverse doelen. Het a-structurele voordeel dat hierdoor op dit doel  behaald wordt is € 660.000. Daarnaast is een deel van de subsidiebudgetten en overige kosten niet uitgegeven € 40.000.

Doel: Verkleinen gezondheidsverschillen  (0,2 miljoen euro voordeel)
Lasten: 0,2 miljoen euro voordeel
Door het inzetten van IZA-middelen (SPUK) voor al bestaande uitgaven in de begroting, vallen middelen vrij in het jaar 2023. Het voordeel dat hierdoor op dit onderdeel behaald wordt, is € 130.000.
Niet alle budgetten voor subsidies en overige kosten zijn uitgegeven (€ 40.000).
Bij de definitieve vaststelling van enkele  subsidies voor het jaar 2022 is in totaal € 50.000 teruggevorderd van enkele instellingen.

Doel: Ondersteuning kinderen en ouders (0,5 miljoen euro voordeel)
Baten: 0,5 miljoen euro voordeel
We hebben 2 bedragen ontvangen van buurtteam Jeugd & Gezin in verband met de afrekening ontwikkelbudget en het overschot van 2022. Deze extra baten hebben we in de tweede voortgangsmonitor gemeld.

Het budget van buurtteam Jeugd & Gezin is verbonden met het begeleidingsbudget bij Jeugd. Op programmaniveau heeft dit voordeel een dempend effect op het tekort bij Jeugd.

Doel: Ondersteuning volwassenen (0,1 miljoen euro voordeel)
Lasten: 0,1 miljoen euro voordeel
De eigen financiële inbreng van buurtteams Volwassenen in de lumpsum 2023 is iets hoger dan begroot. Hierdoor hoeft de gemeente Nijmegen minder bij te dragen.

Het budget van buurtteam Volwassenen is verbonden met het budget op Wmo-begeleiding. Op programmaniveau heeft dit voordeel een dempend effect op het tekort bij Wmo-begeleiding.

Doel: Zelfstandig wonen en participeren (0,5 miljoen euro nadeel)
Tot dit doel behoren de Wmo huishoudelijke hulp en Wmo nieuw. Op dit doel is er per saldo een nadeel van 0,5 miljoen euro. In de tweede voortgangsmonitor is een nadeel gemeld van 0,7 miljoen euro.
Lasten: 0,8 miljoen euro nadeel
Baten: 0,3 miljoen euro voordeel

Huishoudelijke hulp
Op huishoudelijke verzorging is per saldo 0,9 miljoen euro minder uitgegeven dan begroot. Dit wordt veroorzaakt door voordelen op huishoudelijke hulp en PGB-budgetten, resp. 0,6 miljoen euro en 0,6 miljoen euro. Daarnaast is er extra uitvoeringscapaciteit benodigd geweest en dit heeft ongeveer 0,3 miljoen euro gekost.   
In 2022 en 2023 zijn er achterstanden ontstaan bij het verwerken van de aanvragen Wmo als gevolg van onderbezetting bij de Wmo consulenten. De wachtlijst was vóór de zomervakantie een heel eind ingekort maar door de zomervakantie, wisselingen van personeel en het inwerken van nieuw personeel, is de wachtlijst weer opgelopen. Ook bij de leveranciers van huishoudelijke hulp zijn de wachttijden weer opgelopen. Voor het behandelen van alle aanvragen, is er extra capaciteit aangetrokken. Dit heeft 0,3 miljoen euro gekost. Door de wachttijden is er minder gebruikgemaakt van huishoudelijke hulp en valt de realisatie dus lager uit dan begroot.

Wmo Nieuw
Op Wmo nieuw (begeleiding en dagbesteding) is per saldo 2 miljoen euro meer uitgegeven dan begroot. De buurtteams Volwassenen zijn goed op weg, wat er voor zorgde dat het aantal cliënten met geïndiceerde begeleiding in december gedaald is met 50% ten opzichte van 2021. In de begroting 2023 wordt echter al rekening gehouden met een daling 80%. Dit leidt tot een tekort op het onderdeel begeleiding. Naast buurtteams Volwassenen zijn er twee andere verwijzers die verwijzen naar begeleiding: Regieteam en Buurtteam Jeugd & Gezin. Deze twee verwijzers hebben een aandeel van 25% in het totaal begeleiding qua cliënten en kosten. We blijven actief sturen op inzet van groei van de basishulp via de beide Buurtteams organisaties in plaats van inzet van geïndiceerde hulp.

Energie crisis
Op dit onderdeel is een voordeel van 0,8 miljoen euro. Deze afwijking op de energiecrisis middelen wordt centraal toegelicht.

Uitvoeringskosten
Op de uitvoeringskosten -behorende bij dit doel- is een nadelig resultaat behaald van 0,2 miljoen euro. De afwijking op de uitvoeringskosten wordt centraal toegelicht.

Doel: Ondersteuning mobiliteitsproblemen (0,2 miljoen euro voordeel)
Tot dit doel behoren de Wmo hulpmiddelen.
Baten: 0,2 miljoen euro voordeel
Er is 0,2 miljoen euro aan eigen bijdragen van het vraagafhankelijk vervoer ontvangen die niet waren begroot.

Doel: Ambulante jeugdhulp en dagbesteding (7,4 miljoen euro nadeel)
Lasten: 7,4  miljoen euro nadeel
De overschrijding van de begrote lasten betreft een nadeel van 5,2 miljoen euro op ambulante jeugdhulp en een nadeel van 2,2 miljoen euro op de jeugd-ggz. De tekorten zijn in lijn met onze melding en verwachting bij de 2 ^e Voortgangsmonitor.
De daar benoemde belangrijkste oorzaken: een toename van trajectomvang en een top 20 van duurste cliënten met zeer complexe casuïstiek, zijn nog steeds omvattend voor het tekort.

We zorgen dat kinderen en volwassenen zo veel mogelijk in een (veilige) thuissituatie kunnen leven. We versterken inwoners en gezinnen die de basis van het bestaan niet (meer) op orde hebben of deze dreigen te verliezen
Ten opzichte van de dynamische begroting is er per saldo 11,4 miljoen euro voordeel op deze ambitie.
Lastenzijde: 11,9 miljoen euro (11,51%) voordeel
Batenzijde: 0,5 miljoen euro (2,73% ) nadeel

Bij onderstaande doelen lichten we de oorzaken voor deze afwijkingen toe.

Doel:  Minder kinderen in verblijf (2,4 miljoen euro nadeel)
Lasten: 3,4 miljoen euro nadeel
Baten: 1  miljoen euro voordeel
Er is een nadeel van 3,4 miljoen euro op Jeugdzorg met verblijf. Dit is in lijn met onze melding en verwachting bij de 2 ^e Voortgangsmonitor. Het daar al eerder benoemde punt: langere trajecten in residentiële jeugdhulp is nog steeds een belangrijke oorzaak voor het tekort. Daarnaast hebben we ook te maken met relatief meer, dure residentiële hulp. Er wordt 0,9 miljoen euro ontvangen van VWS voor de minderjarige terugkeerders, dit is een voordeel op de baten. Er ontstaat als laatste een voordeel van 0,1 miljoen euro op de baten door afrekeningen van voorgaande jaren.  

Doel: Verbeterde veiligheidsketen (0,1 miljoen euro voordeel)
Lasten: 0,1 miljoen euro voordeel
Het voordeel op jeugdbescherming en jeugdreclassering van in totaal 0,1 miljoen euro zijn toe te schrijven aan lagere uitgaven aan zorgkosten.  

Doel: Voorkomen van uithuiszettingen

Binnen dit doel blijven we nagenoeg binnen begroting.  Hier is een voordeel ontstaan doordat in de IZA-middelen (SPUK) alsnog dekking is gevonden voor reguliere uitgaven binnen dit doel. Een uitzetting van de lasten is ontstaan door aanvullende subsidie voor uitbreiding van ambulante begeleiding binnen het OGGZ team. Het voordeel aan de batenzijde is voornamelijk veroorzaakt door teruggevorderde subsidies eneen hogere vaststelling van de specifieke uitkering heroïnebehandeling die we vanuit het Rijk ontvangen. Het resultaat op dit doel is in lijn met de eerdere melding in de tweede voortgangsmonitor.

Doel: Opvang voor daklozen (3,7 miljoen euro nadeel)

Lasten: 5,6 miljoen euro nadeel
Baten:  1,9 miljoen euro voordeel

Hogere lasten worden veroorzaakt daar extra druk op de opvangvoorzieningen. Zo is er meer subsidie verstrekt dan begroot aan 24-uursopvang, dag- en nachtopvang en de winteropvang. Tevens hebben we meer lasten gerealiseerd op de overloopvoorziening Grand Care. Dit nadeel is al eerder gemeld in de tweede voortgangsmonitor. Tevens ontvingen we baten voor ambulante begeleiding. Deze voormalige centrumtaak is gedecentraliseerd naar alle gemeente n . Tot slot ontvingen we voor woonproject Binder, met terugwerkende kracht, baten met betrekking tot energielasten over voorgaande jaren maar co-financierde n  we tegelijkertijd de vervanging van de Cv-installatie vanwege intensivering gebruik door komst van COA in Stieltjesstraat 2.

Het saldo op de noodopvang uitgeprocedeerde asielzoekers is in lijn met de tweede voortgangsmonitor. Hier is een positief resultaat op behaald vanwege ontvangen en gereserveerde middelen voor de mogelijke komst van een Landelijke Vreemdelingen Voorziening. Hier is in 2023 geen start mee gemaakt.

Doel: Beschermde woonomgeving (17,1 miljoen euro voordeel)

Lasten: 17,1 miljoen euro voordeel

Deze centrumgemeente taak heeft betrekking op Wmo beschermd wonen en laat wederom een significant voordeel zien. Het betreft een incidenteel voordeel vanwege twee redenen. We krijgen te maken met een objectief (her)verdeelmodel vanaf, op z'n vroegst, vanaf 2025. Verder wordt het positieve resultaat op deze centrumtaak vanaf 2024 anders verdeeld met de regiogemeenten. Het voordeel valt hoger uit dan eerder gemeld in de tweede voortgangsmonitor. Dit komt voornamelijk doordat de uitgaven aan het PGB ad 1,0 miljoen euro lager zijn dan eerder geprognosticeerd. Verder laat Zorg In Natura ook een lichte afname in cliënten Beschermd Wonen en Beschermd Thuis zien. Tot slot is er een voordeel ontstaan doordat de kosten van het uittreden van gemeente Gennep lager zijn dan waar eerder rekening mee is gehouden. Gennep is sinds 2022 uitgestapt uit de regio waarvoor centrumgemeente Nijmegen beschermd wonen organiseert. Afspraken rondom deze uittreding, zijn herzien vanwege de uitstel van de decentralisatie.

Doel: Doorbreken huiselijk geweld (0,2 miljoen euro voordeel)

Lasten: 0,3 miljoen euro voordeel

Baten: 0,1 miljoen euro nadeel
Het grootste voordeel wordt veroorzaakt door het inzetten van IZA-middelen (SPUK) voor bestaande uitgaven in de begroting. Hierdoor vallen middelen vrij in het jaar 2023. Hiernaast is ook een voordeel ontstaan doordat niet alle lokale budgetten zijn benut door de gemeenten binnen de DUVO-regio. Tot slot vallen de kosten van trainingen met betrekking tot samen werken aan veiligheid lager uit dan eerder geprognosticeerd.

Het verschil tussen de primitieve begroting en de dynamische begroting is hierboven toegelicht bij het onderdeel Begrotingswijzigingen.